Τα αυτοκινητάκια της JOY-TOY

Σίγουρα όλοι θυμάστε τα αυτοκινητάκια JOY-TOY και τα αξεσουάρ, που είχαν στις συσκευασίες τους, όπως σήματα τροχαίας, φανάρια κυκλοφορίας, κώνους, αντλίες βενζίνης κ.ο.κ. Μάλιστα, το φανάρι της τροχαίας, με την μετακίνηση ενός πλαστικού, έδινε την εντύπωση, πως άλλαζε χρώμα από πράσινο σε κόκκινο φώς.

Τα αυτοκινητάκια JOY-TOY ήταν προσιτά στα παιδικό κοινό στην Ελλάδα και λόγω της χαμηλής τιμής τους, αλλά και λόγω του γεγονότος ότι πουλιόνταν σε πάρα πολλά σημεία, όπως περίπτερα, ψιλικατζίδικα κ.λ.π. και έτσι μπορούσαμε να τα αγοράζουμε με το χαρτζιλίκι μας χωρίς την μεσολάβηση των γονέων.

Η Ελληνική εταιρία παιχνιδιών Joy-Toy των αδελφών Βιδάλη δραστηριοποιήθηκε στα τέλη του 1960 έως περίπου τις αρχές της δεκαετίας του 1990, παράγοντας παιχνίδια πολύ καλής ποιότητας.

Τα είδη της σταμάτησαν να παράγονται κατά την δεκαετία του 1990, μάλλον λόγω της αδυναμίας να ανταγωνισθούν τα εισαγόμενα κινέζικα ή ευρωπαϊκά παιχνίδια. Μία ακόμη ελληνική εταιρεία που έπεσε θύμα της παγκοσμιοποίησης.

Η κύρια παραγωγή της ήταν πλαστικά αυτοκινητάκια σε διάφορες κλίμακες, από 1:43 έως και 1:87. Κατασκεύαζε επίσης και άλλα παιχνίδια, που είχαν σχέση με τα αυτοκινητάκια, όπως κτίρια και γέφυρες. Υπήρχαν φορτηγά, κούρσες, αγωνιστικά, αλλά και στρατιωτικά. Τα χρώματά τους ήταν πολύ όμορφα και χαρούμενα. Ίσως το γεγονός πως η καμπίνα των φορτηγών ήταν σε διαφορετικό χρώμα από την καρότσα να μείωνε τον ρεαλισμό, αλλά τα χρώματα έδιναν μία πολύ ευχάριστη όψη.

Τα αυτοκινητάκια της JOY-TOY θεωρούνται πια συλλεκτικά είδη και βρίσκονται μόνο σε δημοπρασίες, όπως στο e-Bay, σε τιμές όμως πολύ υψηλότερες από τις αρχικές τους. Ένα αυτοκινητάκι που έκανε 3 € μπορεί να πουληθεί ακόμη και 20€, και εάν η συσκευασία είναι άθικτη, πολύ περισσότερο.

Ας δούμε τις φωτογραφίες για να τα θυμηθούμε.

ΤΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΑΚΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΦΗΜΙΖΟΝΤΑΝ ΣΤΙΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ COMIC BOOKS

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1950, μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1980, βλέπαμε σε πολλά αμερικανικά comics τις κλασσικές τώρα πια διαφημίσεις, που με αντάλλαγμα λίγων δολαρίων προσέφεραν ένα ολόκληρο κιβώτιο με περισσότερα από 100 (συνήθως) στρατιωτάκια και ένα σωρό αξεσουάρ όπως άρματα, κανόνια, τζιπ, πλοία και αεροπλάνα.

Τα σετ αυτά τα πουλούσαν διάφορες εταιρείες, συχνά από ανώνυμες ταχυδρομικές θυρίδες, που χρησιμοποιούσαν όμως τις ίδιες εικόνες για τις διαφημίσεις τους.

Μερικές από αυτές τις διαφημίσεις (όπως π.χ. ή διαφήμιση των Ρωμαίων ή του πολέμου της ανεξαρτησίας) έγιναν από γνωστούς καλλιτέχνες κόμικς, όπως ο Russ Heath της DC.

Η προσφορά έμοιαζε φανταστική για τα μάτια ενός παιδιού, και μας έκανε να νοιώθουμε αδικημένοι εμείς (όσοι δεν κατοικούσαμε στις ΗΠΑ) που δεν μπορούσαμε να χαρούμε την δική μας έκδοση του αμερικανικού ονείρου.

Η θεματολογία ήταν τεράστια. Ρωμαίοι, Βίκινγκς, Αμερικανοί και Εγγλέζοι του πολέμου της ανεξαρτησίας, καουμπόηδες και Ινδιάνοι, Βόρειοι και Νότιοι, ιππότες, πειρατές και, φυσικά, σύγχρονοι Αμερικανοί στρατιώτες (GIs). Συνήθως το σετ περιελάμβανε «Flats» δηλαδή 2 διαστάσεων στρατιωτάκια και τα αξεσουάρ ήταν σε διαφορετική κλίμακα. Τα στρατιωτάκια ήταν φτιαγμένα από σκληρό αλλά λεπτό πλαστικό, πράγμα που οδηγούσε και σε μεγάλη απογοήτευση όσων παιδιών τα παραλάμβαναν. Τα τελευταία μόνο χρόνια οι νεότερες εκδόσεις ήταν από πλαστικό σε 3 διαστάσεις, όπως τα μικρά στρατιωτάκια της AIRFIX.

Ας αφήσουμε όμως τις εικόνες να μιλήσουν από μόνες τους.

«Μικροί Πόλεμοι»… – Μέρος Δεύτερο

Όπως γράψαμε στο προηγούμενο άρθρο στα τέλη της δεκαετίας του 1960 δειλά-δειλά άρχισαν να εμφανίζονται στα μαγαζιά τα πρώτα στρατιωτάκια της εταιρείας AIRFIX. Τα χαρακτηριστικά που τα διαφοροποιούσαν από όλα τα στρατιωτάκια που κυκλοφορούσαν μέχρι τότε ήταν η φθηνή τιμή, το μέγεθος τους, ο τρόπος πώλησης και η δυνατότητα να συνδυαστούν με συναρμολογούμενα οχήματα όλων των ειδών στην ίδια κλίμακα.

Τα στρατιωτάκια της AIRFIX κυκλοφορούσαν σε κουτιά των 48 (συνήθως) τεμαχίων όταν αφορούσαν πεζούς και 36 περίπου τεμαχίων όταν αφορούσαν ιππικό. Κάθε κουτί είχε μία διμοιρία στρατιωτών με όλα τα είδη όπλων που θα μπορούσε να έχει μία μονάδα πεζικού (ή ιππικού αντίστοιχα) και 1 ή 2 αξιωματικούς. Τα στρατιωτάκια ήταν μονόχρωμα σε χρώμα που έμοιαζε με το χρώμα της πραγματικής τους στολής. Το μέγεθος τους ήταν από 20 έως 25 mm σε κλίμακα δηλαδή που ήταν ανάμεσα σε 1/87 και 1/76. Στα κουτιά έγραφε ότι η κλίμακα ήταν ΗΟ/ΟΟ (η κλίμακα των τραίνων της Marklin). Η τιμή τους επέτρεπε την αγορά ενός κουτιού με τα ίδια χρήματα με τα οποία θα αγόραζε κάποιος μόνο 2 στρατιωτάκια καλύτερης ποιότητας οποιασδήποτε από τις άλλες εταιρείες. Αυτό ήταν ένα πλεονέκτημα για όσους από εμάς θέλαμε να παίξουμε με μεγάλες ομάδες στρατιωτών αυτά που βλέπαμε στις πολεμικές ταινίες της εποχής.

Το άλλο πλεονέκτημα ήταν ότι έδινε την δυνατότητα να συνδυαστούν τα στρατιωτάκια της τόσο με τα τραίνα όσο κυρίως με τα συναρμολογούμενα μοντέλα αεροπλάνων, τανκς και άλλων στρατιωτικών οχημάτων που ήταν σε κλίμακα 1/72.

Μάλιστα η AIRFIX παρήγαγε και έτοιμα στρατιωτικά οχήματα από μαλακό πλαστικό στην ίδια κλίμακα για όσους δεν ήθελαν να ασχοληθούν με τον μοντελισμό. Παρήγαγε επίσης μία σειρά από κάστρα διαφόρων εποχών όπως Ρωμαϊκό οχυρό, μεσαιωνικό κάστρο, οχυρό αμερικανικού ιππικού της άγριας δύσης, την φάρμα του Βατερλώ, μέχρι γερμανικά οχυρά του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και γέφυρες εκστρατείας.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 και μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1980 η AIRFIX άρχισε να παράγει νέους τίτλους με πολύ καλύτερη ποιότητα. Τα καλύτερα ήταν 2 υπέροχα κουτιά σε κλίμακα 1/72. Οι Γερμανοί του Africa Korp, και οι Εγγλέζοι της 8^ης στρατιάς. Ήδη εκείνη την εποχή η Airfix είχε πάψει να είναι μόνη στην μικρή κλίμακα. Δεκάδες εταιρείες είχαν κατακλύσει την αγορά. Ανάμεσα τους ξεχώριζαν η αγγλική Matchbox και οι ιταλικές ATLANTIC, ESCI, ITALERI. Την ίδια εποχή η AIRFIX ξεκίνησε και την παραγωγή κουτιών με στρατιωτάκια σε μεγαλύτερη κλίμακα (1/32)

Αργότερα στην δεκαετία του 1990 υπήρξαν διάφορες επιχειρηματικές ανακατατάξεις στον χώρο (συγχωνεύσεις και εξαγορές με εταιρείες όπως η HELLER, η MATCHBOX και η REVELL), αλλά τα προϊόντα της AIRFIX ήταν πάντα διαθέσιμα στην αγορά έστω και με άλλα brand names. Σήμερα τα στρατιωτάκια σε κλίμακα περίπου 1/72 διανύουν μία νέα περίοδο ακμής, η AIRFIX συνεχίζει να παράγει προϊόντα και δεκάδες άλλες εταιρείες όπως η ρωσική ZVEZDA η αμερικανική HAT και η κινέζικη  CEASAR έχουν εμφανισθεί στον χώρο με παραγωγή προϊόντων εκπληκτικής ποιότητας και σε τεράστια γκάμα που καλύπτει εποχές (π.χ. αποικιακούς πολέμους) που ονειρευόμασταν να αναπαραστήσουμε όταν βλέπαμε ταινίες όπως «55 ημέρες στο Πεκίνο», «Χαρτούμ», «Κρόμγουελ» κοκ.

Εάν κάποιος ενδιαφέρεται για περισσότερες πληροφορίες, κριτικές και φωτογραφίες όλων των στρατιωτών σε κλίμακα 1/72 (έως ΗΟ/ΟΟ), όχι μόνο όσων παράγονται σήμερα, αλλά και όσων παρήχθησαν και σε παλιότερες εποχές μπορεί να επισκεφθεί το πραγματικά υπέροχο site Plastic Soldier Review – Home

Στο οποίο θα βρει όχι μόνο κάθε κουτί που έχει παραχθεί από όλες τις εταιρείες του χώρου αλλά και links για όλες τις εταιρείες.

Διαβάστε όλα τα τμήματα του αφιερώματος μας αυτού, στην κατηγορία που φτιάχτηκε ειδικά γι’ αυτόν το λόγο.

«Μικροί Πόλεμοι»… / Μέρος πρώτο

Συντάκτης Dan Cooper

Τα comics είναι αναπόσπαστο κομμάτι της παιδικής μας ηλικίας. Και για πολλούς από εμάς και της εφηβικής και της ενήλικης ζωής μας. Αλλά δεν είναι η μόνη απασχόληση που μας έδινε ευχαρίστηση. Πριν ακόμη μπορέσουμε να διαβάσουμε υπήρχαν τα στρατιωτάκια. Τα στρατιωτάκια που μας έδιναν την δυνατότητα να περάσουμε ατέλειωτες ώρες παίζοντας στο δωμάτιο μας μόνοι ή με φίλους δημιουργώντας έναν δικό μας κόσμο με δικούς μας κανόνες, είτε προσπαθώντας να αναπαραστήσουμε τις σκηνές μάχης μίας ταινίας που είχαμε μόλις δει.

Τα στρατιωτάκια χαρακτηρίζουν την παιδική ηλικία των αγοριών όπως οι κούκλες την παιδική ηλικία των κοριτσιών. Υπάρχουν δείγματα ανάλογων παιχνιδιών εδώ και χιλιάδες χρόνια. Με στρατιωτάκια έπαιζε ο γιός του Ναπολέοντα αλλά και ο sir Winston Churchill. Εμάς όμως μας ενδιαφέρουν οι δικές μας αναμνήσεις.

Στα τέλη της δεκαετίας του 50 και στις αρχές της δεκαετίας του 60 τα στρατιωτάκια που υπήρχαν και παίζαμε ήταν 5 κατηγοριών.

1. Τα πλαστικά στρατιωτάκια της σκόνης πλυσίματος ΚΛΙΝ. Κάποιοι από εμάς σίγουρα θυμούνται τα διάφορα πλαστικά δωράκια που υπήρχαν μέσα στο κουτί του ΚΛΙΝ. Αυτοκινητάκια, στρατιωτάκια, βαρκούλες ζωάκια κ.α.

1. Τα flat (σχεδόν 2 διαστάσεων) μολυβένια στρατιωτάκια που είχαν μείνει σαν οικογενειακά κειμήλια και μας τα έδιναν οι γιαγιάδες να παίζουμε. Οι γιαγιάδες που τα μαζεύουν όλα (επειδή όλα κάποτε θα χρειασθούν) ενώ οι μεσήλικες αποφασίζουν ότι πρέπει να πεταχθούν στα σκουπίδια. Τελικά πάντα κάπου χρειάζονται, ιδιαίτερα μόλις έχουν πεταχθεί. Αλλά αυτό είναι μία άλλη ιστορία που αφορά τους νόμους του Μέρφυ.

1. Τα πλαστικά flat στρατιωτάκια που ήταν αντίγραφα των μολυβένιων και αφορούσαν στρατούς του πρώτου παγκοσμίου πολέμου ή του μεσοπολέμου. Αυτά ήταν τα πιο φθηνά, με κόστος μόλις μερικές δεκάρες και εξαφανίσθηκαν από την αγορά πριν τα μέσα της δεκαετίας του 60.

1. Τα αμερικάνικα flat πλαστικά στρατιωτάκια που κυκλοφορούσαν σαν προσφορές σε αμερικάνικα παιδικά περιοδικά σε κουτιά μαζί με πλοία τεθωρακισμένα και αεροπλάνα. Αυτά ήταν μόνο για όσους είχαν συγγενείς στο εξωτερικό.

1. Τα πολύ καλής ποιότητας ελληνικά στρατιωτάκια της εταιρείας ΠΑΛ. Αυτά που είχαν τα χέρια ενωμένα στο σώμα με καρφάκια και μπορούσαν να κινούνται τα χέρια τους. Ήταν αρκετά ακριβότερα από τα άλλα και έβγαιναν σε πάρα πολλά σχέδια. Όλες οι στολές του Ελληνικού στρατού, αλλά και αρχαίοι Έλληνες, τσολιάδες, Ζουλού, Άγγλοι πεζοναύτες με επίσημη στολή, τροχονόμοι, εξερευνητές, Άγγλοι φρουροί των ανακτόρων, Ινδοί, στρατιώτες με το γαλάζιο κράνος του Ο.Η.Ε., αστροναύτες, ακόμη και Τούρκοι του 1912. Και όλες αυτές οι στολές σε πολλές πόζες ή οπλισμό. Σαλπιγκτές, σημαιοφόροι, τραυματιοφορείς, πολυβολητές, νοσοκόμοι, οπλίτες με το όπλο επ΄όμου, οπλίτες με το όπλο παρα πόδα, αξιωματικοί, ναύτες, αεροπόροι, λοκατζήδες, αλεξιπτωτιστές και μαυροσκούφηδες. Θυμάμαι όταν τα πρωτοείδα σε βιτρίνα μαγαζιού. Είχα μείνει άναυδος. Νόμισα ότι βρέθηκα στον παράδεισο. Τελικά μετά από πολύ κλάμα, παρακάλια και υποσχέσεις κατάφερα να αποκτήσω έναν αεροπόρο σαλπιγκτή, που μύριζε έντονα φρεσκοκομμένο καφέ, μια που το μαγαζί που πουλούσε αυτά τα στρατιωτάκια ήταν και καφεκοπτείο. Τα στρατιωτάκια της ΠΑΛ πουλιόταν τόσο μεμονωμένα όσο και σε κουτιά που είχαν μία ομάδα των 6-7 ανδρών. Η μία πλευρά του χάρτινου κουτιού ήταν διάφανη και ανάλογα με το θέμα υπήρχαν και συνοδευτικά αξεσουάρ όπως φοίνικες, σκηνές ή κιβώτια πυρομαχικών.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 εμφανίζονται 2 νέα είδη στην Ελλάδα τα στρατιωτάκια της Ηerald της Britains και της Timpo και τα στρατιωτάκια της ελληνικής εταιρείας ΑΘΗΝΑ.

1. Η Ηerald η Britains και η Timpo παρήγαγαν τόσο τα απλά όσο και τα swoppet στρατιωτάκια (Αυτά δηλαδή που χωριζόταν τα πόδια και το κεφάλι από το σώμα και μπορούσες να τα αλλάξεις μεταξύ τους). Εδώ πια τι να πούμε για την ποικιλία. Καουμπόϋδες, Ινδιάνοι, ιππικό αλλά και πεζοί στρατιώτες των Βορείων και των Νοτίων, Αμερικανοί και Εγγλέζοι του πολέμου της ανεξαρτησίας, Ρωμαίοι, Βίκινγκς, Άραβες, λεγεωνάριοι της Λεγεώνας των ξένων, Γερμανοί του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, αλλά και Αμερικάνοι Εγγλέζοι και Αυστραλοί. Και μαζί τους πολλά άλλα όπως οχήματα, φρούρια, πολυβόλα και όλμοι. Η ακμή τους ήταν γύρω στα τέλη της δεκαετίας του 1960 αλλά η παραγωγή τους συνεχίσθηκε και με νέα είδη μέχρι τις αρχές του 1980. Ταυτόχρονα με αυτές εμφανίζονται και άλλες εταιρείες όπως η monogram και η mpc αλλά δεν ήταν τόσο διαδεδομένες.

1. Η ΑΘΗΝΑ παρήγαγε μόνο ελληνικά θέματα σε πολλή μεγάλη όμως ποικιλία. Αρχαίοι Έλληνες, τσολιάδες, μουσικοί, στρατιώτες και αξιωματικοί με μπερέ ή κράνος, αεροπόροι, ναύτες, στρατονόμοι, αλλά και ποδοσφαιριστές, πρόσκοποι και προσκοπίνες (οδηγοί). Οι τσολιάδες και οι αρχαίοι Έλληνες της ΑΘΗΝΑ πουλιούνται ακόμη και τώρα σε μερικά τουριστικά μαγαζιά.

1. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 δειλά-δειλά άρχισαν να εμφανίζονται στα μαγαζιά τα πρώτα είδη της εταιρίας που θα μας απασχολήσει στο επόμενο μέρος του αφιερώματος. Της AIRFIX.  Μέχρι την εμφάνιση της AIRFIX τα στρατιωτάκια είχαν μέγεθος 5-6 εκατοστά και αντιστοιχούσαν σε μία κλίμακα 1/32 περίπου. Η AIRFIX παρήγαγε στρατιωτάκια αρκετά μικρότερα περίπου 2 εκατοστών που αντιστοιχούσαν σε μια κλίμακα περίπου 1/72, Για περίπου 30 χρόνια κυριάρχησε στην αγορά έως ότου εταιρείες όπως η αμερικανική CONTE και οι Βρετανικές WILLIAM BRITAINS και KING & COUNTRY ξαναπάρουν μεγάλο μέρος της αγοράς με εκπληκτικής ποιότητας πλαστικά και μεταλλικά στρατιωτάκια.

Συνεχίζεται…

Τα αποτελέσματα και αυτής της μελέτης, μπορείτε να τα βρίσκετε συγκεντρωμένα, σε μια νέα κατηγορία, που φτιάχτηκε για να τα φιλοξενήσει.