ΝΕΟΝ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΟΝ ΔΙΑ ΤΑ ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΑ «ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΗΡΥΚΟΣ»

Όταν ο πατέρας μου ήταν τεσσεράμισι ετών, ο παππούς μου τού χάρισε ένα αλφαβητάριο. Πρόκειται για το Νέον Αλφαβητάριον διά τα Ελληνόπουλα, μια έκδοση τού Εθνικού Κήρυκος, τής ελληνοαμερικανικής εφηρίδας που εκδίδεται στη Νέα Υόρκη από το 1915.

Το βιβλίο εκδόθηκε στη Νέα Υόρκη το 1930, αν και σε κάποιο σημείο αναφέρει ως ημερομηνία Copyright το 1931. Ο συγκεκριμένος τόμος είναι ο δεύτερος τόμος τού αλφαβηταρίου. Σύμφωνα με την εισαγωγή, ο πρώτος τόμος δίδασκε το αλφάβητο και τα πρώτα στοιχεία τής αριθμητικής, χρησιμοποιώντας μεγάλα, χρωματιστά γράμματα και πολύχρωμες εικόνες, κάτι που, πάλι σύμφωνα με την εισαγωγή, εκείνη την εποχή ήταν μεγάλη καινοτομία. Την επιμέλεια του αλφαβηταρίου την είχε η Βενετία Βιδάλη, για την οποία δεν μπόρεσα να βρω κάποιο στοιχείο.

Όπως και να έχει το πράγμα, η εικονογράφηση του βιβλίου μάγεψε τον πατέρα μου, ο οποίος, με κάποιο τρόπο, έμαθε από αυτό το βιβλίο να διαβάζει, πριν πάει σχολείο! Υπερβολή; Δεν είμαι καθόλου σίγουρος. Κι’ εγώ κάπως έτσι έμαθα να διαβάζω, από ένα παιδικό βιβλίο με τίτλο «το καλοκαιράκι», κι’ ας έλεγε η μητέρα μου ότι απλώς το είχα αποστηθίσει.

Σε ηλικία όχι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν που το πήρε ο πατέρας μου, το βιβλίο έπεσε στα χέρια μου και μάγεψε και μένα. Τις προάλλες, που ανέβηκα στο πατάρι, ψάχνοντας για άλλα πράγματα, το βρήκα και σας το παρουσιάζω. Το βιβλίο είναι στην κατάσταση που θα περίμενε κανείς να είναι ένα βιβλίο 82 ετών, που πέρασε από τα χέρια δύο παιδιών. αν και υποψιάζομαι ότι ο κύριος ένοχος, για την κατάσταση τού βιβλίου, είναι το δεύτερο παιδί…

Ξεκινάμε με το εξώφυλλο, που είναι σε κακή κατάσταση, φθαρμένο και ξεθωριασμένο. Μετά από κάμποση επεξεργασία, μπορούμε να διακρίνουμε, στο κάτω μέρος τής εικόνας, δύο παιδιά σε κάποιου είδους εξοχή. Στην κορυφή, διακρίνουμε τον τίτλο

ΝΕΟΝ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΟΝ
ΔΙΑ ΤΑ ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΑ
ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΗΡΥΚΟΣ

και, κάτω δεξιά, το κείμενο

ΜΕΡΟΣ Β’
ΕΚΔΟΤΙΚΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ
ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΗΡΥΚΟΣ
ΕΝ ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ

Στην εισαγωγή ξεχωρίζει η συγχαρητήρια επιστολή τού Γεωργίου Παπανδρέου, που το 1930 ήταν υπουργός παιδείας, προς τον διευθυντή τού Εθνικού Κήρυκος, για το εν λόγω αλφαβητάριο.

Ας φυλλομετρήσουμε κι’ εμείς το αλφαβητάριο και ας αφεθούμε στη μαγεία τής εικονογράφησης.

Τύφλα να ‘χει η δική μας Έλλη, με το μήλο της!

Ο τίτλος τού κειμένου αριστερά είναι «Μια εκδρομή στο Περιστέρι», ενώ η λεζάντα στην εικόνα πάνω δεξιά λέει «Τι ωραία εξοχή που είναι το Περιστέρι». Μάλλον δεν μιλάει για το Περιστέρι Αττικής…

Αυτός ο χάρτης μπορεί να μη λέει πολλά στην εποχή τού Google Earth, αλλά τον πατέρα μου τον μάγεψε. Αποστήθισε τα γεωγραφικά διαμερίσματα τής Ελλάδος, που αναγράφονται στο χάρτη, ενώ η αγάπη του για τους χάρτες, που ξεκίνησε από αυτόν εδώ τον μικρό, κρατάει μέχρι σήμερα.

Κάπου εδώ τελειώνει το πρώτο μέρος τού τόμου. Το δεύτερο μέρος αναλώνεται κυρίως σε ποιήματα, με πιο απλή, μονόχρωμη εκονογράφηση.

Εδώ τελειώνει το κυρίως περιεχόμενο του βιβλίου, μ’ αυτόν τον πίνακα με καλλιγραφικά γράμματα.

Μην ξεχνάμε, όμως, ότι το βιβλίο απευθύνεται σε Ελληνοαμερικανούς, που ενδέχεται να μην μπορούν να το διαβάσουν!

Πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θα ‘ναι.

Ενημέρωση 26-11-2017: To Νέον Αλφαβητάριον δια τα Ελληνόπουλα κυκλοφόρησε ως ένθετο στο σημερινό Βήμα τής Κυριακής, σε μικρότερο σχήμα, με το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο του πρώτου μέρους. Ο τόμος περιέχει και τα δύο μέρη τού αλφαβηταρίου, με ενιαία σελιδαρίθμηση. Αν και στο τέλος τού τόμου υπάρχει εκτεταμένο επίμετρο, δεν αναφέρεται κάποια πληροφορία για τη Βενετία Βιδάλη, της οποίας το όνομα δεν αναφέρεται καν.