ΜΑΜΟΥΘ ΚΟΜΙΚΣ

Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ – ΜΑΜΟΥΘ ΚΟΜΙΚΣ (1980) 10/1/2011

Συντάκτης corto

Τον Ιούνιο του 1980, η εταιρεία Μέδουσα προχωράει στην έκδοση μιας υπέροχης σειράς, που έμελε να μείνει στην ιστορία των Ελληνικών εκδόσεων κόμικς, σαν μια από τις ελάχιστες(προσωπικά πιστεύω ότι ήταν η μοναδική), που ολοκληρώθηκαν! Τα τρία πρώτα τεύχη, έφεραν την σφραγίδα Μέδουσα στο εξώφυλλο, αλλά από το τέταρτο και έπειτα η Μαμούθ με το λογότυπο της, κάλυψε τα υπόλοιπα 57 τεύχη.

Δημιουργός της σειράς αυτής, ο Ιταλός Gino D` Antonio, και σεναριογράφος ο Bonelli, που ανέλαβε και την κυκλοφορία της στην γειτονικά χώρα. Μέσα από αυτά τα τεύχη, οι αναγνώστες παρακολουθούν αν εκτυλίσσεται η ιστορία της Αμερικής, από τις πρώτες στιγμές των Ευρωπαίων αποίκων και τις δυσκολίες που συνάντησαν, μέχρι και τον αιματηρό εμφύλιο. Ένα έπος λοιπόν, που μοιάζει πολύ στο κινηματογραφικό “How the West was won”, όπου πρωταγωνιστούσε σύσσωμο το Χόλυγουντ, υπό την καθοδήγηση του σκηνοθέτη Τζών Χιούστον. Μάλλον ο Ιταλός δημιουργός επηρεάστηκε από αυτό το φιλμ και θέλησε να το αποτυπώσει στο χαρτί, δίνοντας του άλλες φυσικά διαστάσεις και καταθέτοντας τις δικές του απόψεις περί αυτών που διαδραματίστηκαν, με μια έμφαση στον δίκαιο αγώνα των Ινδιάνων και την σκληρότητα που επέδειξαν οι καταπατητές της γης τους. Θεωρώ ότι ένα από τα στοιχεία που βοήθησαν τα μέγιστα στην επιτυχία της σειράς αυτής, είναι και το γεγονός του ρεαλισμού στην αφήγηση, καθώς και το ότι «πάτησε» καθαρά επάνω σε ιστορικά γεγονότα, που ντοκουμενταρισμένα μέσα σε κόμικς, σπάνια συναντάμε! Τα τεύχη αυτά θα μπορούσαμε να τα αποκαλέσουμε σαν μια σειρά εικονογραφημένων αφηγήσεων της Αμερικάνικης ιστορίας, με αληθινές αναφορές σε γεγονότα που σημάδεψαν μια ολόκληρη ήπειρο. Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στους συντελεστές της σειράς. Εδώ φυσικά διακρίνουμε και την αγάπη των γειτόνων μας, που ποτέ δεν έκρυψαν άλλωστε, στο γουέστερν σαν είδος γενικότερα. Τα πρώτα δείγματα τα είχαν δώσει στην δεκαετία του 1960, με την εντρύφηση τους στο κινηματογραφικό Γουέστ, από την εταιρεία παραγωγής Cinecita, που κυριολεκτικά απογείωσε το είδος αυτό, με μια σειρά φιλμ που αποκαλέστηκαν «σπαγγέτι γουέστερν». Το Storia del West, τα πήγε περίφημα σε πωλήσεις και στην Ιταλία, όπως και σε πολλές ακόμη χώρες, όπου και μεταφράστηκε, αποτελώντας μια από τις μεγαλύτερες εκδοτικές επιτυχίες των Bonelli. Στην χώρα όπου και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα περίπτερα μάλιστα, γνώρισε και δεύτερη εκδοχή με τίτλο I Protagonisti.

Νομίζω ότι πιο ολοκληρωμένη εικόνα όλης εκείνης της περιόδου, που τόσο συνάρπασε στα εικονογραφημένα, αλλά και στον κινηματογράφο, δεν έχει περάσει ποτέ άλλοτε από μπροστά μας. Απορίας άξιο, πως κατάφερε(γιατί περί κατορθώματος πρόκειται), να χάσει αυτή την σειρά μέσα από τα χέρια του, ο εκδότης κ. Ανεμοδουράς, που είχε μακροχρόνια συνεργασία με τον Bonelli! Πολύ προσεγμένη έκδοση(και στην Ελλάδα), με όμορφα θεματικά εξώφυλλα, 100 σελίδες, εξαιρετικά οπισθόφυλλα με αποσπάσματα από την εποποιία της Δύσης και κόστος αγοράς 30 δραχμές, τουλάχιστον αρχικά. Στα συν και η πιστή μεταφορά στην χώρα μας των αυθεντικών εξωφύλλων. Αποριών συνέχεια, το πώς κατάφερε να χάσει τα δικαιώματα της σειράς και ο κ. Δραγούνης, που εν έτη 1974 δημοσίευε σε συνέχειες της «Κατάκτηση της Δύσης», στο εβδομαδιαίο μικρού σχήματος «Ταρζάν»! Όπως αντιλαμβάνεστε, εκεί κυκλοφόρησε για πρώτη φορά η σειρά στην χώρα μας, με τίτλο …»Γκρίνγκο»!

Το περιοδικό αυτό κυκλοφορούσε σε μηνιαία βάση, δεν διακόπηκε σε κανένα σημείο η έκδοση του και αποτέλεσε μια μεγάλη επιτυχία της Μαμούθ Κόμικς, που έκτοτε κέρδισε την εκτίμηση των συμπατριωτών μας αναγνωστών, ενώ ταυτόχρονα καθιερώθηκε στον χώρο και αυτού που κάποτε(γιατί τώρα τρεμοσβήνει σαν κεράκι στον άνεμο…), κόμικς – περιπτέρου. Να αναφέρουμε ακόμη, ότι μετά το τέλος της σειράς, η εταιρεία προχώρησε σε επανακυκλοφορία της, σε τόμους των δύο τευχών ο ένας, ενώ κυκλοφόρησαν και ακόμη 4 τόμοι με τον γενικό τίτλο «Άγρια Δύση», οι οποίοι περιείχαν δύο τεύχη ο καθένας, αλλά όχι απαραίτητα τευχών της σειράς!!! Για παράδειγμα, ο τόμος υπ` αριθμός 2 έχει ένα τεύχος «Κατάκτησης της Δύσης» και ένα …»Ρόκ»!!! Αθάνατο Ελληνικό εκδοτικό πνεύμα…

Πρώτη παρουσίαση του τίτλου από τον γράφοντα, στο comics & more, τις 18 Μαρτίου 2010. Το κείμενο που συμπληρώνει αυτή την παρουσίαση, το είχα δημοσιεύεσαι για πρώτη φορά στο www.greekcomics.gr

Με αφορμή όσα διαβάσατε για την σειρά αυτή, αλλά και την αγάπη μου για τον κινηματογράφο και ακόμη περισσότερο για τα γούεστερν, προσθέτω τα εξής:

Η ταινία «Στρατιώτης Μπλού», ή “Soldier Blue”, δεν αποτέλεσε σημείο αναφοράς στον σκηνοθέτη Ράλφ Νέλσον. Όχι ότι δεν ήταν αξιόλογη. Πρωταγωνιστούσαν οι Πήτερ Στράους, στον ρόλο του στρατιώτη που ανακαλύπτει την Ινδιάνικη πραγματικότητα και κουλτούρα, μαζί με τον έρωτα στο πρόσωπο της Κάντις Μπέργκεν, που υποδύεται το μέλος της φυλής των Τσεγιέν, οι οποίοι σφαγιάζουν ένα γκρούπ στρατιωτών, πλήν του Στράους.

Ήταν μια κάπως «εξωτερική» ματιά, μια προσέγγιση επιφανειακή, για αυτό και δεν έμεινε στις μνήμες μας σαν ταινία – σταθμός στο είδος, όπως για παράδειγμα το «Μεγάλο Ανθρωπάκι». Εκεί κυριαρχεί η εκπληκτική ερμηνεία του Ντάστιν Χόφμαν και η προσωπικότητα ενός σπουδαίου κινηματογραφιστή. Του Άρθουρ Πέν. Η τανία βγαίνει στις αίθουσες, σαν “Little Big Man”, το 1970. Οι Τσεγιέν, μεγαλώνουν εδώ έναν μικρό λευκό, τον Χόφμαν, ο οποίος στην συνέχεια θα συγκρουστεί με την κοινωνία, μέλος της οποίας θα μπορούσε να είναι, αν ανατρέφονταν από τους πραγματικούς γονείς του. Συμπρωταγωνιστεί η Φαίη Ντάναγουεη. Το φιλμ είχε και το αυθεντικό ινδιάνικο στοιχείο, αφού εμφανίζονταν οι αρχηγοί Τσίφ Ντάν Τζώρτζ και Ρόμπερτ Λίτλ Στάρ.

Την εποχή που προβλήθηκε, οι διαμαρτυρίες των νέων για τον πόλεμο στο Βιετνάμ κορυφώνονταν, με αποτέλεσμα η ταινία να έχει θερμή υποδοχή. Κυρίως γιατί έδειχνε τα πράγματα από μια άλλη οπτική, άγνωστη ως τότε. Αυτή των ινδιάνων.

Η καλύτερη ατάκα του έργου, ανήκει στον Τσίφ Ντάν Τζώρτζ, και είναι μέρος των αυτοσχεδιασμών που δέχτηκε ο σκηνοθέτης.

…..»υπάρχει ηθική τάξη στο σύμπαν…..»

Το 1972, ο Τζώρτζ Χάρρις θα δοκιμάσει να δώσει μια παρόμοια ερμηνεία, στο “A Man called Horse”. Ήταν αξιόλογη η απόπειρα, και η ερμηνεία του Άγγλου ηθοποιού, αλλά λιγάκι πιο κοντά στον μύθο.

Παρ` όλα αυτά, η επιτυχία κυρίως στη χώρα του, του επέτρεψε να γυρίσει δύο ακόμη παρόμοια φιλμ.

Η ταινία προβλήθηκε και στη χώρα μας, όπως και οι προηγούμενες, με πιστή μετάφραση του τίτλου, «Ο άνθρωπος που τον έλεγαν Άλογο». Γενικά αυτό με τις μεταφράσεις των τίτλων, είναι μεγάλο κεφάλαιο, που όποιος το «ανοίξει» θα προκαλέσει τρανταχτά γέλια!!

Η πιο επιτυχημένη «ματιά» στο κόσμο των ινδιάνων, είναι αδιαμφισβήτητα το «Χορεύοντας με τους Λύκους», του Κέβιν Κόστνερ. Μια επική ταινία, διάρκειας σχεδόν τριών ωρών, αποτέλεσμα μελέτης και με σαφείς τάσεις «απόδοσης δικαιοσύνης». Ή τουλάχιστον, μια πιο αληθινή εκδοχή, η οποία να μην γελιώμαστε, απέφερε δόξα και χρήμα στον δημιουργό της! Ο οποίος σίγουρα διαχειρείστηκε με τον καλύτερο τρόπο, το «υλικό» που είχε διαθέσιμο.

Η αλήθεια είναι πως μέχρι την προβολή των πιο πάνω ταινιών, βλέπαμε κάτι εντελώς διαφορετικό. Οι «κακοί» ινδιάνοι, έκαιγαν, σκότωναν και έπαιρναν τα «σκάλπ» των αθώων λευκών, που το μόνο που ήθελαν ήταν να τους εκπολιτίσουν!

Κάπως έτσι απεικονίζονταν στα γούεστερν. Πολύ μακριά από την πραγματικότητα βέβαια και την ίδια την ιστορία. Καθώς ο στρατηγός Κάστερ που έπνιξε στο αίμα χιλιάδες ινδιάνους, συνήθως αναφέρεται σαν «σωτήρας»!

Η καθιερωμένη επέλαση του ιππικού, με τις σάλπιγγες και τα «εφέ» των καβαλάρηδων με τις «μακριές λόγχες», ήταν για χρόνια επιβεβλημένη στο Χόλυγουντ, αλλά και στα κόμικς!

Αν θυμάστε, ακόμη και ο Λούκυ Λούκ χρειάζεται την απαραίτητη αυτή «παρέμβαση», προκειμένου να σώσει τους φουκαράδες άποικους από τους «αιμοδιψείς ερυθρόδερμους», σε αρκετά επισόδεια των περιπετειών του. Στα υπόλοιπα τους διακομωδούσε έντεχνα.

«Η αιχμάλωτη της ερήμου» ( The Searchers – 1956 ), ίσως η καλύτερη ταινία του Τζών Γουέην, δεν ξεφεύγει από αυτή την «λακούβα», ακόμη και με την μορφή του Τζών Φόρντ πίσω από την κάμερα.

Τέλος, όσων αφορά στην τηλεοπτική σειρά που προβάλονταν από την Ελληνική τηλεόραση, την στιγμή που κυκλοφορούσε η έντυπη «Κατάκτηση της Δύσης», έχω μια διαφορετική άποψη.

Εκείνη την περίοδο, στην τηλεόραση της ΕΤ2, καθώς τα χρόνια της ΥΕΝΕΔ είχαν περάσει ανεπιστρεπτί, βλέπαμε την σειρά «Η κτάκτηση της Δύσης», με τον Κρίς Κριστόφερσον.

Ο «δαίμων μετάφρασης», είχε βάλει και εδώ το «χεράκι» του.

Το “Heaven`s Gate”, ήταν το όνομα της σειράς στις υπόλοιπες χώρες όπου προβλήθηκε, εκτός από εδώ!

Η σειρά είχε γυριστεί το 1980, από τον Μάικλ Τσιμίνο. Η εταιρεία Universal κόντεψε να φαλήρει, λόγω του κόστους της φιλόδοξης παραγωγής και της μηδενικής αναγνώρισης του κοινού!! Να φανταστήτε ότι εκείνη την εποχή, ο Τσιμίνο ήταν ένα από τα πιο «καυτά ονόματα» στην σκηνοθεσία, ειδικά έπειτα από την ταινία «Ελαφοκυνηγός», που είχε «σαρώσει» στα Oscar.

Το πιο κάτω κείμενο, αποτελεί τμήμα του βιβλίου μου για την έκδοση του Μικρού Καουμπόι(«Έτσι Κατακτήσαμε τη Δύση – Αιγόκερως 2009), που δεν μπήκε στην πρώτη έκδοση του.

ΤΟ ΣΠΑΓΓΕΤΙ ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ

Η αναφορά αυτή θα ήταν ημιτελής χωρίς την Ιταλική συνταγή μαγειρικής, που ευθύνεται για τα ιδιαίτερα νόστιμα σπαγγέτι – γουέστερν που σέρβιρε! Πω, πω! Πως γαρλαλούσαν τον ουρανίσκο μας!

1964, Για μια χούφτα δολάρια(For a fistfull of dollars). Ο άνθρωπος χωρίς όνομα, κάνει την εμφάνιση του στη Δύση. Πρώτο από τα τρία συνολικά γουέστερν του Λεόνε, με πρωταγωνιστή τον Κλίντ Ήστγουντ και θέμα τον εκδικητή καουμπόυ. Όπως σχεδόν όλες οι ταινίες του σκηνοθέτη, έτσι και αυτή αγαπήθηκε ιδιαίτερα στη χώρα μας.

1965, Μονομαχία στο Έλ Πάσο(For a few dollars more). Η συνέχεια του προηγούμενου φίλμ, με τους γνωστούς συντελεστές συν τον Τζιάν Μαρία Βολοντέ!

1966, Ο Καλός , ο Κακός και ο Άσχημος(The Good, The Bad and The Ugly). Με αυτή την ταινία, ο Σέρτζιο Λεόνε καθιερώθηκε στον χώρο. Πήρε μαζί του, στα στούντιο της Τσινετσιτά, τον σχεδόν άγνωστο στους συμπατριώτες του Κλίντ Ήστγουντ, τον καρατερίστα Ελάι Γουάλας και τον σκληρό Λή Βαν Κλίφ, για να τους καθιερώσει σαν σταρ του είδους. Από τους τρείς, ο καλός της ιστορίας(Ήστγουντ), έγινε ο δεύτερος σημαντικότερος εκπρόσωπος του γουέστερν, μετά τον Γουέην και συνεργάτης του Ιταλού σκηνοθέτη επί σειρά ετών. Πολύ καλό το σενάριο και υπέροχη η μουσική του Ένιο Μορικόνε.

Την ίδια χρονιά, με το πιο πάνω φίλμ, βγαίνει στις αίθουσες και το Τζάνκο ( Django ), του Σέρτζιο Κορμπούτσι. Πρωταγωνιστεί ο Φράνκο Νέρο.

1968. Ναβάχο Τζό. ( Navajo Joe ). Σκηνοθεσία του Σέρτζιο Κορμπούτσι, γυρισμένο στην Ισπανία, σε μουσική Ένιο Μορικόνε, με τους Μπάρτ Ρέυνολντς και Φερνάντο Ρέυ.

1969, Κάποτε στη Δύση(Once Upon A Time In The West). Το έπος του Λεόνε, με έναν πολύ καλό Χένρυ Φόντα, έναν καινούργιο σκληρό, τον Τσάρλς Μπρόνσον, την Κλαούντια Καρντινάλε και την γοητεία της φυσαρμόνικας του Μορικόνε!

1969. Ένα τρύπιο Δολλάριο. ( Un Dollaro Buggato ). Του Τζώρτζιο Φερόνι, με τους Μοντγκόμερυ Γούντ(Τζουλιάνο Τζέμα τον βάφτισαν!!!), Έβελυν Στιούαρτ.

1969. Ένα Πιστόλι για τον Ρίνγκο. ( Una Pistola de la Ringo ). Του Ντούτσο(όχι Ντούτσε!!!)Τσεζάρι, με τους Μοντγκόμερυ Γούντ και Φερνάντο Σάντσο.

1969. Ζαμπάτα. ( Sabata ). Του Τζιανφράνκο Παρολίνι. Την παραγωγή την έχει κάνει Αλμπέρτο Γκριμάλντι, που έχει συμβάλει τα μέγιστα στον Καλό, τον Κακό και τον Άσχημο! Παίζουν οι Λή Βαν Κλίφ, Γουίλιαμ Μπέργκερ.

1970. Κομπανιέρος. ( Companieros ). Ίδιος σκηνοθέςτης με αυτόν του προηγούμενου. Παίζουν Φράνκο Νέρο, Τσάκ Πάλλανς, Τόμας Μίλιαν, Φερνάντο Ρέυ. Μουσική Ένιο Μορικόνε.

1971. Κάτω τα κεφάλια. ( A fistful of dynamite ). Σκηνοθεσία Σέρτζιο Λεόνε, με τους Ρόντ Στάιγκερ( Όσκαρ Α` Ανδρικού ρόλου, για το In the heat of the night, 1967, Ιστορία ενός εγκλήματος, του Νόρμαν Τσιούισον) και Τζέημς Κόμπερν. Μουσική, πάλι ο Μορικόνε. Η διάρκεια δε της ταινίας, είναι 157 λεπτά!!!

1972. Αντίος Γκρίνγκος. ( Adios Gringos ). Με τον Μοντγκόμερυ Γούντ.

1974. Το όνομα μου είναι κανένας. ( My name is nobody ). Σκηνοθεσία Τονίνο Βαλέρι, παραγωγή Σέρτζιο Λεόνε, μουσική Ένιο Μορικόνε, με τους Χένρυ Φόντα, Τέρενς Χίλ.