Οκλαχόμα

Τον γνωρίσαμε οι κάπως μεγαλύτεροι σε ηλικία, μέσα από την έκδοση του περιοδικού Βέλος. Ο κ. Τερζόπουλος, σε ένα από τα πρώτα του βήματα στον χώρο των εικονογραφημένων(μετά το Μίκυ Μάους), έφερε αυτή την υπέροχη δημιουργία στη χώρα μας, εν έτει 1968.

Ένα καθαρά γουέστερν ανάγνωσμα, που με τον κεντρικό χαρακτήρα των ιστοριών, τις ιστορίες του οποίου διαβάσαμε στα πρώτα 21 τεύχη, κέρδισε πολλούς αναγνώστες της εποχής. Δυστυχώς, ο Οκλαχόμα Κιντ έφυγε από τις σελίδες του περιοδικού από το 22^ο τεύχος κι έπειτα, δίνοντας την θέση του σε άλλους χάρτινους ήρωες, που κι αυτοί αναγνωρίστηκαν από το Ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Μάλιστα, πολλοί από αυτούς έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση στη χώρα μας μέσα από τις σελίδες του «Βέλους». Στην πρώτη περίοδο έκδοσής του, εκτός του Οκλαχόμα Κιντ, το «Βέλος» είχε ακόμη και τους Σίσκο Κιντ και Λόουν Ρέηντζερ, βγάζοντας προς τα έξω μια ενιαία μορφή – θεματολογία, με σαφώς γουέστερν προσανατολισμό. Νομίζω ότι ελάχιστα εικονογραφημένα στην Ελλάδα κατάφεραν κάτι παρόμοιο, σε όποιον χώρο κι αν κινήθηκαν.

Να πούμε ότι τα σενάριά του έγραφε μια μεγάλη μορφή της Ιταλικής λογοτεχνίας (και με σπουδές στην φιλοσοφία), ο Guido Martina. Ο σεναριογράφος και συγγραφέας είχε ξεκινήσει το 1938 στην Mondadori σαν μεταφραστής των Αμερικάνικων ιστοριών της Ντίσνεϋ, που εξέδιδε η Ιταλική εκδοτική. Από το 1948 όμως κι έπειτα, χαράζει μια λαμπρή πορεία στον χώρο, γράφοντας τα δικά του σενάρια (1200 παρακαλώ!), έως το 1984. Ήταν ο Ιταλός σεναριογράφος με την μεγαλύτερη προσφορά στις ιστορίες του Ντίσνεϋ, στις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Στο διάστημα 1949–1955, φτιάχνει και τους δικούς του κόμικς χαρακτήρες, από τους οποίους ξεχωρίζουν οι Pecos Bill και Oklahoma (το 1952). Και στους δύο, τα σκίτσα αναλαμβάνει ο Pier Lorenzo De Vita, με μια μεγάλη κι αυτός πορεία στις εικονογραφήσεις ιστοριών του Ντίσνεϋ. Ο De Vita είχε ξεκινήσει το 1934 στο περίφημο “Corriere dei Piccoli” εικονογραφώντας το Saturnino Farandola. Εκτός από τις ιστορίες του Ντίσνεϋ και τα κόμικς του Martina, έκανε και σκίτσα για το Zorro, το Mopsi, Giso e Leo και πολλά ακόμη, όλα της Mondadori. Αποσύρθηκε από την ενεργό δράση τρία χρόνια πριν τον Martina, το 1981.

Να μιλήσουμε και για μια ταινία με τους James Cagney και Humphrey Bogart στους πρωταγωνιστικούς ρόλους και με τον ίδιο τίτλο (αλλά όχι περιεχόμενο) με το κόμικς. Προβλήθηκε το 1939, σε σκηνοθεσία Lloyd Bacon. Εξαιρετικό και το φιλμ και η μουσική του, γραμμένη από τον σπουδαίο Max Steiner. Αν δεν απατώμαι, είναι και το μοναδικό γουέστερν που θα βρείτε στην φιλμογραφία του Μπόγκι! Ο σκληρός του Χόλλυγουντ εκείνα τα χρόνια, ο Κάγκνεϋ, με τους πολλούς ρόλους σαν κακοποιού που τον καθιέρωσαν, έπαιξε σε μερικά ακόμη γουέστερν, σε όλα με μεγάλη επιτυχία. Το ’55 γυρίστηκε και ακόμη μια με τίτλο Oklah0ma, αλλά πρόκειται περί μιούζικαλ.

Όλο το παρόμοιο υλικό, που συγκεντρώνουμε, μπορείτε να το βρίσκετε εδώ.

Για το Comics Trades 2012–2013

Γιώργος Σ. Κοσκινάς

Αυτή η εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο .

Advertisements

Ο «Χαγιαβάθα» του Μικρού Σερίφη

Ακόμη ένας γρίφος φτάνει στην επίλυσή του. Ήταν ένα από τα εικονογραφημένα που ψάχναμε πολύ καιρό να αποκρυπτογραφήσουμε και να μάθουμε σχετικά με την προέλευσή τους. Πέρασε και αυτό από τις σελίδες των Ελληνικών κόμικς και περιοδικών. Να ξεκινήσουμε από εκεί. Από τις εμφανίσεις του στην Ελλάδα.

Ο Μικρός Σερίφης του κ. Στρατίκη, στο μικρό σχήμα έκδοσής του, είχε πρωτοτυπήσει σε πολλές περιπτώσεις, φέρνοντας εξαιρετικά γουέστερν εικονογραφημένα στην χώρα μας. Έχουμε μιλήσει πολλές φορές γι’ αυτά. Να σας θυμίσουμε απλά τα «Αδελφοί Λάσιτερ» (το περίφημο Hueso Lavada, προέλευσης από την Αργεντινή), «Σίσκο Κιντ» (είχε περάσει πρώτα και από το «Βέλος» του κ. Τερζόπουλου), τις πολύ όμορφες κωμικές δημιουργίες τού Luciano Bottaro και πολλά ακόμη. Όλα αυτά πέρασαν από τις τελευταίες του σελίδες σε συνέχειες, αλλά και τα οπισθόφυλλα. Σήμερα θα μιλήσουμε για τον «Χαγιαβάθα», που εκτός του «Μικρού Σερίφη», εμφανίστηκε και σε ολοκληρωμένες μάλιστα ιστορίες, από το «Τσίκο» της δεύτερης περιόδου έκδοσής του, το 1980.

Ο μικρός Ινδιάνος, τις περιπέτειες του οποίου διαβάσαμε, ήταν μια δημιουργία των Γάλλων σκιτσογράφων Pierre Castex και Roger Lecureux. Στην Γαλλία κυκλοφόρησε σαν “Hayawatha le petit sachem” (ο μικρός αρχηγός, σε ελεύθερη μετάφραση). Τα σενάρια τώρα, έκανε ένας πολύ σπουδαίος Αργεντινός κομίστας, ο German Oesterheld (δημιουργός και του Eternauta!). Κάποια στιγμή, στο σκίτσο εναλλάχτηκε με τους προαναφερθέντες και ο συμπατριώτης του  Carlos Roume. Τα ίχνη του μας πάνε πίσω στα χρόνια της δεκαετίας του ’60, οπότε και κάνει την πρώτη του εμφάνιση στο Ιταλικό Corriere dei Piccoli (η εφημερίδα των μικρών). Αργότερα, ενσωματώθηκε και στην ύλη του Γαλλικού Joke Jones (αλλά και σε άλλα σχετικά με την Άγρια Δύση περιοδικά), όπως και του Skorpio, στην αυθεντική του εκδοχή, όπως κυκλοφορούσε στην Αργεντινή. Στην Ελλάδα ήρθε το 1972, αρχικά στον «Μικρό Σερίφη».

Ως χαρακτήρας, εκτός από πολύ καλά σχεδιασμένος, θυμίζει έντονα το ύφος τόσο του Little Beaver (από το Αμερικάνικο περιοδικό – θρύλος, Red Ryder), όσο και αυτόν του Oklahoma Kid, που διαβάσαμε και στο «Βέλος». Και οι τρεις σαν χαρακτήρες, έχουν εμπνεύσει την δημιουργία του Τσιπιρίπο, μέλους της θρυλικής δικής μας τετράδας.

ΠΗΓΕΣ

Η σελίδα της Γαλλικής έκδοσης, είναι από τον παρακάτω σύνδεσμο, που μπορεί να σας προσφέρει ακόμη περισσότερα στοιχεία και πληροφορίες. Όπως επίσης και την πλήρη παρουσία του χαρακτήρα, στα Γαλλικά κόμικς.

http://www.comicbd.fr/Step-Hayawatha.html

Τα άλμπουμ του περιοδικού Rin Tin Tin, που φιλοξένησαν ιστορίες του Χαγιαβάθα, βρίσκονται εδώ.

http://aubricabrac.zxq.net/Reports/rintintin2emeserie.html

Πληροφορίες για τον Carlos Roume, σας περιμένουν σε αυτό το καταπληκτικό blog, που μας βοήθησε τα μέγιστα στην έρευνά μας και προσέφερε και μια βινιέτα, αυτήν του Χαγιαβάθα.

http://conchita.over-blog.net/article-36711193.html

Αν είστε Γαλλομαθείς, στον παρακάτω σύνδεσμο θα βρείτε ένα πολύτιμο αρχείο PDF για δωρεάν λήψη, που θα σας λύσει πολλές, αν όχι όλες τις απορίες σας.

http://www.pimpf.org/pimpfmag/Rintintin2004.pdf

Πάμε και στα Αγγλικά τώρα. Πολύ κατατοπιστικά σχετικά με τους δημιουργούς του χαρακτήρα, είναι και αυτά εδώ. Το δεύτερο είναι το γνωστό σας πια site της Lambiek και μόνιμού μας συνεργάτη εδώ και 3 χρόνια.

http://bearalley.blogspot.gr/2009/09/carlos-roume-1923-2009.html

http://www.lambiek.net/artists/r/roume_carlos.htm

Τέλος, πολύ όμορφα πράγματα θα μάθετε και στο Dan Dare, όλα για τον Oesterheld.

http://www.dandare.info/artists/oesterheld.htm

Οι εσωτερικές σελίδες της Ελληνικής έκδοσης είναι από το αρχείο του συντάκτη μας.

Όλο το παρόμοιο υλικό, που συγκεντρώνουμε, μπορείτε να το βρίσκετε εδώ.

Για το Comics Trades 2012–2013

Γιώργος Σ. Κοσκινάς

Αυτή η εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο.

Ο Juan Garcia Quiros & τα Κλασσικά Αριστουργήματα

Γεννημένος το 1939, ο Ανδαλουσιανός Juan Garcia Quiros, αποτέλεσε έναν από τους εκφραστές της δεύτερης γενιάς κόμικς δημιουργών, της σχολής Valenciana. Συνεργάστηκε για πολλά χρόνια, με τον σεναριογράφο και αδελφό του, Jose Louis, στις ιστορίες των «Galaxus», «Srark» και «Yataka». Στην Ελλάδα γνωρίσαμε ένα άλλο μέρος της δουλειάς του όμως. Αυτό των εικονογραφήσεων που έκανε για λογαριασμό της εκδοτικής Brugera, με τίτλο «Joyas Literarias Juveniles». Δηλαδή, στις μεταφορές κλασσικών αριστουργημάτων της λογοτεχνίας, όπως τα «Μιχαήλ Στρογκώφ», «Ιούλιος Καίσαρας», «Δον Κιχώτης» και πολλά άλλα. Όλα δημιουργίες από το 1972. Οι μεταφορές του αυτές, δημοσιεύτηκαν στην έκδοση του Μπλεκ Νέας Περιόδου, σε ένθετα βιβλιαράκια και σε συνέχειες. Μάλιστα, ο κ. Ανεμδουράς στην αρχή κάθε τέτοιου τεύχους, είχε και το αντίστοιχό του εξώφυλλο, ώστε οι αναγνώστες να δημιουργήσουν ένα ξεχωριστό περιοδικό, με την κάθε ιστορία.

Σας παραθέτουμε και τα εξώφυλλα των τευχών του Μπλεκ, που σημειωτέον, ήταν τα αυθεντικά της Ισπανικής έκδοσης. Δεν ήταν μόνον αυτά που βλέπετε πιο κάτω, όσα φιλοξενήθηκαν στις σελίδες του Μπλεκ. Αν κάποιος γνωρίζει περισσότερα, είναι ευπρόσδεκτος να συμπληρώσει.

129 – «Οι 3 σωματοφύλακες»

133 – «Ο Μαύρος κουρσάρος»

137 – «Ρομπέν των δασών»

231 – «Η αποστολή του πειρατή»

239 – «Οι 2 τίγρεις»

247 – «Ο τιμονιέρης του Δούναβη»

251 – «Ο παλαιοπώλης»

Ο Quiros, το 1980 αποσύρθηκε από την ενεργό δράση και αποσύρθηκε στην ιδιαίτερή του πατρίδα.

Να πούμε ακόμη, ότι στην χώρα του κυκλοφόρησε και ένα box set, που περιλαμβάνει όλες τις μεταφορές που έκανε, στα  βιβλία αυτά.

Θα βρείτε πολύ ενδιαφέρουσες, τις παρακάτω Ισπανικές ιστοσελίδες, απ`όπου αντλήσαμε και τα στοιχεία, όπως και τα εξώφυλλα του πορτρέτου. Προσέξτε ειδικά την πρώτη από αυτές…

http://loscomicsdepacovasco.blogspot.gr/2010/01/joyas-literarias-juveniles.html

http://www.tebeosfera.com/1/Documento/Recorte/CLIJ/LosComics/deElQuijote.htm

http://comic.net46.net/joyas-literarias-juveniles/

http://mixter-monster.blogspot.gr

http://lacanciondetristan.blogspot.com.ar/

http://catalogo.artium.org/

Η εσωτερική σελίδα και τα εξώφυλλα της Ελληνικής έκδοσης, είναι από το προσωπικό αρχείο του συντάκτη.

Η εσωτερική σελίδα και τα εξώφυλλα της Ισπανικής έκδοσης, είναι από τα πιο πάνω site.

Για το Comics Trades 2012 – 2013

Γιώργος Σ. Κοσκινάς

Θα βρείτε πολλά περισσότερα παρόμοια άρθρα εδώ.

20000 ΛΕΥΓΕΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ – «ΤΡΟΥΕΝΟ» ΤΕΥΧΟΣ 118

Όπως είχαμε αναφερθεί στο προηγούμενο άρθρο, για τις εικονογραφήσεις του βιβλίου του Ιουλίου Βερν, 20000 Λεύγες κάτω από την Θάλασσα, μια από αυτές συμπεριλήφθηκε στο περιοδικό «Τρουένο», του κ. Δεληγιώργη. Το δεκαπενθήμερο αυτό περιοδικό, φιλοξένησε και τις 22 συνολικά σελίδες της ιστορίας, τις οποίες «έκοψε» σε δύο τμήματα, στο ίδιο τεύχος. Το τεύχος ήταν το υπ` αριθμόν 118(1^η Νοεμβρίου 1985 – δραχμές 35), ενώ η ιστορία άρχισε να δημοσιεύεται στην σελίδα 4, μέχρι την 13 και από εκεί από την 87 μέχρι την 98. Αυτό που παρατηρούμε, είναι μια εκδοχή της γνωστής σε όλους ιστορίας, με όμορφο και ρεαλιστικό σκίτσο, αλλά κάπως περιληπτική. Είναι αλήθεια ότι ίσως να φανεί στα μάτια σας κάπως απότομη σαν εισαγωγή, ενώ και η ολοκλήρωση της αφήνει επίσης ερωτηματικά. Θα μπορούσε εικάζω, να είναι τμήμα της ιστορίας, που προφανώς ήρθε από την συνεργασία του Έλληνα εκδότη με την Βρετανική 2000 AD, κι όχι ολόκληρη.

Δηλαδή να έχει υποστεί μοντάζ στην εδώ δημοσίευση της. Απ` την άλλη, ίσως και απλά να ήταν μια σύντομη μεταφορά στο χαρτί με εικόνα, του βιβλίου του διάσημου Γάλλου συγγραφέα. Δυστυχώς, δεν μπορώ να σας διαφωτίσω στο τι συνέβη απ` τα δύο, κι έτσι θα μείνουμε προς στιγμή με κάποια ερωτηματικά, που δεν περιορίζονται μόνον σε αυτό που διαβάσατε πριν λίγο, αλλά έχουν να κάνουν και με τους δημιουργούς, όπως και με τα στοιχεία που αφορούν στην πρώτη της δημοσίευση στο εξωτερικό. Όλα αυτά, ελπίζω η έρευνα να τα φωτίσει στην συνέχεια, οπότε και να επανέλθω με νέο σχετικό άρθρο.

Μπορείτε να διαβάσετε on line την ιστορία αυτή, με ένα απλό κλικ στο πιο κάτω εικονίδιο, σε μια συνεργασία με το Time Bandits.

http://thetimebandits.wordpress.com/

«20.0000 ΛΕΥΓΕΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ» – ΟΙ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ

Όλοι θα θυμάστε το προφητικό βιβλίο του Ιουλίου Βερν, που πολλοί από εμάς αγάπησαν στην πρώτη του ανάγνωση, σε εκείνη την υπέροχη σειρά των εκδόσεων Αστέρος, με την πανέμορφη εικονογράφηση, που τροφοδότησε με τροφή την φαντασία. Ο καπετάνιος Νέμο και το φανταστικό του όχημα, που κινείται στον βυθό και έναν αιώνα μετά το γνωρίσαμε σαν εξέλιξη της τεχνολογίας, με το όνομα υποβρύχιο, ήταν μια αρχική εφεύρεση του μεγάλου Γάλλου συγγραφέα Ιούλιου Βερν, που τυπώθηκε για πρώτη φορά το 1870. Την εικονογράφηση είχε αναλάβει ο Alphonse de Neuville. Σ` αυτόν ανήκουν οι εσωτερικές εικόνες του βιβλίου, που διαβάσαμε και εμείς, στις εκδόσεις Αστέρος, καθώς ο Ελληνικός οίκος πήρε το υλικό της πρωτότυπης έκδοσης και κυκλοφόρησε στη χώρα μας και όχι των νεότερων επανεκδόσεων.

Στα κόμικς τώρα, ήταν αρκετές οι εκδοχές που τυπώθηκαν και κάποιες από αυτές, διαβάσαμε και στη χώρα μας. Η πρώτη εικονογράφηση του βιβλίου, έγινε το 1948 στο 47^ο τεύχος των Κλασσικών Εικονογραφημένων, στην Αμερικάνικη έκδοση της Gilberton Publishing. Στην δική μας μετάφραση, από τον οίκο των αδελφών Πεχλιβανίδη(Ατλαντίς), είχε το νούμερο 34 σαν αρίθμηση, στην πρώτη του χρονιά κυκλοφορίας, στις αρχές της δεκαετίας του`50, διατηρώντας το ίδιο ακριβώς εξώφυλλο με την Αμερικάνικη έκδοση.

Ακολούθησε η Dell Comics το 1955, με μια καθαρά κινηματογραφική εκδοχή, από την ταινία που είχε βγει έναν μόλις χρόνο πριν στις αίθουσες. Η Dell συνήθιζε να κυκλοφορεί εικονογραφήσεις επιτυχημένων ταινιών, κάτι που θα μας δοθεί η ευκαιρία να διαπιστώσουμε και σε προσεχή άρθρα. Αυτή λοιπόν την εικονογράφηση, είχαν οι Έλληνες αναγνώστες να διαβάσουν σε συνέχειες, στο εβδομαδιαίο Μίκυ Μάους του κ. Τερζόπουλου, το 1967(τεύχος 64). Ο καλλιτέχνης που εικονογράφησε για λογαριασμό της Dell το βιβλίο του Ιουλίου Βερν, ήταν ο Frank Thorne.

Το 1963, μια άλλη Αμερικάνικη εταιρεία η Gold Key, επανέλαβε το εγχείρημα της Dell, επηρεασμένη και αυτή από την ταινία του Walt Disney. Μάλιστα, κράτησε το ίδιο ακριβώς εξώφυλλο, με αυτό της Dell. Στην συνέχεια είχαμε τις Pendulum Press(1973), Power Records(1974), Marvel Comics(1976 – διαβάσαμε κι εδώ κάποια από τα τεύχη της σειράς της με τίτλο Κλασσικά Αριστουργήματα, από τον κ. Καμπανά), Dark Horse Comics(1992), Acclaim/Valiant(1997) και αρκετές ακόμη, οι οποίες προστίθενται κάθε χρόνο σχεδόν, σε αυτό τον μεγάλο κατάλογο. Να πούμε ότι μέχρι και πριν μερικούς μήνες, τυπώθηκε ακόμη μια εικονογραφημένη εκδοχή, από την Campfire Classic.

Ας επιστρέψουμε στα δικά μας. Μετά τους αδελφούς Πεχλιβανίδη, η αμέσως επόμενη φορά που αντικρίσαμε εικονογράφηση του «20000 λεύγες υπό την θάλασσα», ήταν στο εβδομαδιαίο Μίκυ Μάους το 1967, σε συνέχειες. Στην δεκαετία του`70, συναντάμε ακόμη για μια φορά τον καπετάνιο Νέμο, σε ένα περιοδικό με καουμπόικες ιστορίες κειμένου, στον Μικρό Καουμπόι, των Θέμου Ανδρεόπουλου και Κώστα Ραμπατζή(εκδόσεις Μονόκερως). Ήταν και εδώ σε συνέχειες και αρχικά δημοσιεύτηκε στα τεύχη 621 – 636, ενώ επαναλήφθηκε και στα 1187 – 1218(τελευταίο τεύχος του περιοδικού). Πρόκειται για την εκδοχή της Pendulum Press, του`73. Σαν ιδιαιτερότητα, εκτός της αρκετά προχωρημένης γραμμής στο σκίτσο, έχουμε την δημοσίευση της και στα οπισθόφυλλα του Μικρού καουμπόι, σε συνήθως σιέλ απόχρωσης σελίδες.

Η τελευταία εικονογραφημένη περίπτωση αυτού του διαχρονικού βιβλίου, που κυκλοφόρησε σε Ελληνικό κόμικς και κατάφερα να εντοπίσω, είναι από την δεκαετία του`80 και τις εκδόσεις του κ. Δεληγιώργη. Συγκεκριμένα στο Τρουένο(τεύχος 118). Εδώ για πρώτη φορά, μετά τα Κλασσικά Εικονογραφημένα, δημοσιεύεται σε ένα μόλις τεύχος και όχι σε συνέχειες(αν εξαιρέσουμε το γεγονός ότι μετά την 7<sup>η</sup> σελίδα, η έκδοση μας πάει στην 58!). Η ιστορία είναι σαφώς συντομότερη από κάθε άλλη εκδοχή, κάτι που ομολογώ ότι με προβληματίζει ιδιαίτερα, καθώς δεν έχω καταφέρει ακόμη να την αντιστοιχίσω με έκδοση του εξωτερικού. Ίσως να πρόκειται, για υλικό από την Βρετανική 200AD. Θα επανέλθω με λεπτομέρειες επ` αυτού, όπως και για άλλες εικονογραφήσεις του βιβλίου, που ίσως να κυκλοφόρησαν στην χώρα μας, σε συμπληρωματικού χαρακτήρα άρθρο.

Την ιστορία αυτή, από το τεύχος 118 του Τρουένο, θα σας την δώσουμε στην υπό – κατηγορία «ΙΣΤΟΡΙΕΣ & ΤΕΥΧΗ 2», για να την διαβάσετε όλοι και θα σας ενημερώσουμε σχετικά με άρθρο.

Το υλικό του πιο πάνω άρθρου, εντάσσεται σε αυτό της υπό – κατηγορίας «ΕΡΕΥΝΑ & ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ 2». Μπορείτε να έχετε πρόσβαση σε αυτήν, κλικάροντας το παρακάτω link.

http://wp.me/PKxow-5Vp

Στοιχεία για την έκδοση τόσο του βιβλίου, όσο και για τις εικονογραφημένες του εκδοχές, μπορείτε να αντλήσετε στα παρακάτω link.

http://en.wikipedia.org/wiki/Twenty_Thousand_Leagues_Under_the_Sea

http://en.wikipedia.org/wiki/20,000_Leagues_Under_the_Sea_%281954_film%29

http://www.jules-verne-comics.de/julesvernehsp/ausland.html

Σκέφτηκα να κλείσει αυτή η σύντομη αναφορά, με εικόνα και ήχο. Έτσι, σας παραθέτω τρία αποσπασματικά βίντεο, από την υπέροχη ταινία του `54, με τους Kirk Douglas και James Mason.