ΚΛΑΣΣΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ – «THE BIG CLOCK» (1948)

Καταπληκτικό νουάρ του John Farrow! Ο θρίαμβος του σασπένς και της ατμόσφαιρας! Δεν υπάρχει χτύπος από το… ρολόι του φιλμ, που να μην συγχρονίζεται με αυτούς της καρδιάς του θεατή! Κάθε τικ τακ και ένα βήμα προς το αναπάντεχο, το απρόβλεπτο, την καθολική ανατροπή! Οι ιδρώτες του άγχους των τραγικών φιγουρών νομίζεις ότι κυλούν από το μέτωπό σου! Κατά την προσωπική μου άποψη, συγκαταλέγεται στα κορυφαία όλων των εποχών. Ο ρυθμός του σε αιχμαλωτίζει και το σενάριο είναι αριστουργηματικό. Ένας εφιάλτης κινηματογραφημένος, με την ένταση να κλιμακώνεται και να πλημμυρίζει τα καρέ. Τόσο ζωντανό, τόσο εφικτό, που θα μπορούσε να έχει φιλμαριστεί κάτι από τις κρυφές πτυχές της καθημερινότητας.

Διαβάστε την παρουσίαση του καταπληκτικού νουάρ, συνοδεία αποσπασματικών φωτογραφιών και σπάνιων lobby cards, στο Cine Oasis αυτή την Δευτέρα.

Αποκλειστικά για το Cine Oasis 2013 – 2014

Γιώργος Σ. Κοσκινάς

4 διαχρονικές φιλμ νουάρ δημιουργίες

Ένα από τα κινηματογραφικά είδη, που εξακολουθεί μέχρι και σήμερα, 70 χρόνια μετά την χρυσή του περίοδο, να συναρπάζει τους σινεφίλ παγκοσμίως, είναι το φιλμ νουάρ. Από όλα τα μονοπάτι,α που ξεφύτρωσαν και συνδέθηκαν με την κεντρική διαδρομή, αυτό που συγκεντρώνει τους περισσότερους διαβάτες και θαυμαστές, είναι σαφώς το αστυνομικό. Με κυρίαρχα στοιχεία την αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, όπου ο πρωταγωνιστής ξεφυλλίζει το ημερολόγιο των περιπετειών του, το τσαλακωμένο ύφος των ηρώων, που φαντάζουν δέσμιοι των πόθων τους και πολύ τρωτοί, τα παιγνίδια στις σκιές και το ημίφως, αλλά και τα εξαιρετικά σενάρια, πλούσια σε πλοκή και μυστήριο, το φιλμ νουάρ κατόρθωσε να φθάσει αλώβητο στο σήμερα, επιβιώνοντας τεχνολογικών εξελίξεων, «κρίσεων», συγκρίσεων και λοιπόν σινέ πειραμάτων. Ο τρόπος που φιλμάρονται τα συναισθήματα, τα κλειστοφοβικά πλάνα, αλλά και το κυνήγι των ενοχών, των ανοχών και των ενόχων, συνυπάρχουν σχεδόν αρμονικά με το σκληρό ύφος και τις ατάκες. Όλα πάνω στον ίλιγγο μιας κλωστής, που προσπαθεί να ξεφύγει από τα κοφτερά γυαλιά ενός σπασμένου καθρέφτη.

Είχαμε αναφερθεί και παλιότερα στο είδος αυτό, σε ένα μεγάλο αφιέρωμα, που είχαμε κάνει προ 4 ετών. Σήμερα θα μνημονεύσουμε 4 ταινίες, όλες τους αντιπροσωπευτικές όλων των πιο πάνω, με σκοπό να σας ανασύρουμε μνήμες και να προκαλέσουμε την παράθεση των δικών σας προτιμήσεων στα σχόλια. Οι ταινίες αυτές αποτελούν την αφορμή, συνεπώς, ενώ βρίσκονται ταυτόχρονα στις προσωπικές μου προτιμήσεις σε αρκετά υψηλή θέση. Πάμε να τις δούμε λοιπόν, μια – μια.

“THE MALTESE FALCON” (1941)

Θα ξεκινήσω με το «Γεράκι της Μάλτας» (“Maltese Falcon”) του Τζον Χιούστον. Ένα φιλμ, που παίζει κρυφτούλι με την απάτη, τον δόλο, την προδοσία, τα ένοχα μυστικά, την διαφθορά, τις αινιγματικές παρουσίες και το μυστήριο, καταφέρνοντας να ισορροπήσει μοναδικά ανάμεσά τους. Βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ντάσιελ Χάμετ, κέρδισε κοινό και κριτικούς μαζί με 3 υποψηφιότητες για βραβείο Όσκαρ (καλύτερης ταινίας, Β’ ανδρικού ρόλου, διασκευασμένου σεναρίου). Βέβαια, το 1941 οι αντίπαλοι του ήταν μεγάλοι, γι’ αυτό και δεν απέσπασε κανένα από αυτά. Ενδεικτικά, να πούμε ότι ο Σίντνεϊ Γκρίνστριτ έχασε από τον Ντόναλντ Κρισπ (Η κοιλάδα της κατάρας (How Green Was My Valley)), ενώ ο Χιούστον από τον Τζον Φορντ για την ίδια ταινία. Παρ’ όλα αυτά, η φωτογραφία του Άρθουρ Έντεσον είναι καταπληκτική, το ίδιο και οι ερμηνείες των Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, Μαίρη Άστορ, Πίτερ Λόρι και Σίντνεϊ Γκρίνστριτ.

“THE POSTMAN ALWAYS RINGS TWICE” (1946)

Έξοχη μεταφορά της νουβέλας του James M. Cain και μια από τις πιο ξεχωριστές νουάρ δημιουργίες, πολύ επιδραστική. Ο Tay Garnett την σκηνοθέτησε με μαεστρία και με την βοήθεια της πληθωρικής παρουσίας της Lana Turner, που υποδύεται πολύ πειστικά την femme fatale του σεναρίου, και το τέλειο θύμα των καταστάσεων και της γοητείας της, John Garfield, κατάφερε να περάσει και αυτός και το φιλμ ανάμεσα στα κορυφαία του είδους. Εδώ ο κεντρικός άξονας, γύρω από τον οποίο περιστρέφονται όλα, είναι ο πόθος, που γίνεται μοιραίο πάθος. Μια ερωτική ιστορία με πολλά θύματα και όχι μόνον ανθρώπινα… Οι συνεχείς ανατροπές στην εξέλιξη του φιλμ του προσδίδουν επιπλέον αγωνία και σασπένς, κάτι που εξακολουθεί να γοητεύει το κοινό. Χωρίς να θέλω να μειώσω το remake του 1981 με τους Jack Nicholson και Jessica Lange, νομίζω ότι, σε ατμόσφαιρα και ρυθμό, η ταινία του Garnett είναι αξεπέραστη.

“THE BIG SLEEP” (1946)

Την ίδια χρονιά, προβάλλεται ένα ακόμη κλασικό νουάρ. Και αυτό είναι κινηματογραφική μεταφορά αστυνομικού μυθιστορήματος, αυτή τη φορά από τον έτερο μεγάλο συγγραφέα του χώρου, τον Raymond Chandler. Τόσο αυτός, όσο και ο Dashiell Hammett έγραψαν πανέξυπνες ιστορίες καθημερινών εγκλημάτων, οι περισσότερες από τις οποίες πέρασαν και στην μεγάλη οθόνη, κάνοντάς τους κυριολεκτικά μύθους. Ένας ακόμη μεγάλος σκηνοθέτης αναλαμβάνει να οδηγήσει το φιλμ από τα στούντιο στις αίθουσες. Ο Howard Hawks, με την αξιοζήλευτη πορεία του στο Αμερικάνικο σινεμά και ειδικά την σπουδαία συνεισφορά στις ταινίες γουέστερν, επιλέγει μια δοκιμασμένη περίπτωση κινηματογραφικού δίδυμου. Humphrey Bogart και Lauren Bacall. Και οι δύο σφράγισαν με την παρουσία τους το νουάρ, συμμετέχοντας σε μερικές από τις καλύτερες ταινίες του είδους, που γυρίστηκαν ποτέ. Το “Big Sleep” είναι ένα λαμπρό κεφάλαιο της αστυνομικής φιλολογίας, με επίκεντρο τον ντετέκτιβ Philip Marlowe, έναν από τους χαρακτήρες εκείνους που ξεχώρισαν όσο λίγοι στις ταινίες αυτές.

“GILDA”(1946)

Η επιλογή αυτών των τεσσάρων ταινιών κλείνει με μια ακόμη του 1946, της σημαντικότερης χρονιάς για το νουάρ. Η απόλυτη μοιραία γυναίκα των ταινιών αυτών, η Rita Hayworth, μια ηθοποιός που λατρεύτηκε όσο λίγες, λάμπει με την παρουσία της και σχεδόν επισκιάζει τον εξαιρετικό συμπρωταγωνιστή της Glenn Ford και την ίδια την παραγωγή, με το σπουδαίο υποκριτικό ταλέντο της. Η παραγωγή αυτή της Columbia Pictures μπαίνει δικαιωματικά στο πάνθεον των φιλμ νουάρ, με μια υποδειγματική δουλειά του Charles Vidor, και έναν Rudolph Maté να δίνει ρεσιτάλ στην διεύθυνση φωτογραφίας. Αριστουργηματικό φιλμ, με την πλοκή να μπερδεύεται στα πόδια του ρομάντσου διαρκώς, και το γαϊτανάκι της μεγάλης απάτης να γυρίζει σε τρελούς ρυθμούς. Τα φορέματα, που έραψε ο  Jean Louis, άφησαν εποχή, όπως και η σκηνή του “Put the blame on me, boys”. Φοβεροί και εδώ οι διάλογοι μεταξύ των πρωταγωνιστών. Νομίζω ότι όλοι θα θυμάστε εκείνον με το πιστόλι, που φαίνεται σαν σκιά να σχηματίζεται στην τσέπη του Ford και τι τον ρωτάει η Hayworth…

Να με συγχωρήσουν οι φίλοι, που δεν διάβασαν πιο πάνω ταινίες αγαπημένες, αλλά ήταν εκ των πραγμάτων αδύνατων να χωρέσουν σε 4 επιλογές, που είχαν εξ αρχής καθοριστεί σαν πλαίσιο αναφοράς. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι θα μείνουμε εδώ. Αν το επιθυμείτε και με την δική σας συμβολή – παρότρυνση, μπορούμε να επιστρέψουμε με παράθεση ακόμη περισσότερων νουάρ.

Για το Comics Trades 2012–2014

Γιώργος Σ. Κοσκινάς

Αυτή η εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο .

ΚΛΑΣΣΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ – “13 ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΖΗΤΟΥΝ ΕΝΟΧΟ» (“THE WRONG MAN” – 1956)

Κερασάκι στην φιλμ – νουάρ τούρτα μας, η σασπένς οπτική του κ. Χίτσκοκ! Το “Wrong Man” του 1956, ανήκει σε εκείνη την – μικρή είναι αλήθεια – κατηγορία των αστυνομικών, ασπρόμαυρων φιλμ, που μπλέκουν το βρώμικο, εγκληματικό γαιτανάκι καταστάσεων, με την αγωνία και τα απρόβλεπτα γεγονότα. Είναι δηλαδή ο τομέας του Χίτσκοκ! Εκεί που διέπρεψε και για χάρη των δημιουργιών του, κέρδισε μια θέση στο σινέ – πάνθεον! Η ταινία για την οποία θα μιλήσουμε σήμερα, ήταν μια καθαρή ανάμειξη του μετρ της σεναριακής ζάλης, στον χώρο(ενδεχομένως και τον χορό!), του νουάρ. Η συνεισφορά του; Ίσως…

Ένα ακόμη αριστουργηματικό φιλμ νουαρ, με την υπογραφή του Άλφρεντ Χίτσκοκ, σας περιμένει στην μεγάλη οθόνη του Cine Oasis.

ΚΛΑΣΣΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ – TOUCH OF EVIL(1958)

Ακόμη ένα αριστουργηματικό φιλμ, δια χειρός Orson Welles! Ο χαρισματικός κινηματογραφιστής και ηθοποιός, που πραγματικά έκανε άνω – κάτω το Χόλλυγουντ με τις ταινίες του και δημιούργησε σχολή, μας δίνει αυτή τη φορά ένα υποδειγματικό φιλμ νουάρ. Θα μπορούσαμε και να το αποκαλέσουμε σαν εγχειρίδιο κινηματογράφησης, όπως και σαν ένα από τα κορυφαία φιλμ του είδους που γυρίστηκαν ποτέ! Τίποτα δεν είναι υπερβολή, απ` όσα διαβάζετε. Η δημιουργία αυτή του Welles, έχει καταγραφεί σαν ότι πιο καινοτόμο επιχειρήθηκε ποτέ σ` αυτό το είδος ταινιών. Ο σκηνοθέτης – το τρομερό παιδί του Αμερικάνικου σινεμά – επαναπροσδιορίζει το φιλμ νουάρ, βγάζοντας το από τα εμπορικού τύπου στεγανά και δίνοντας μορφή στις εφιαλτικές αφηγήσεις με έναν μοναδικό τρόπο. Δεν έχετε δει τίποτα παρόμοιο, σας διαβεβαιώ! Βέβαια, το αποτέλεσμα εκείνων των χρόνων, τον οδήγησε ένα βήμα από την κατάθλιψη! Διαβάστε πιο κάτω, θαυμάστε την «στήριξη» των στούντιο και την «εμπιστοσύνη» στους δημιουργούς και θα καταλάβετε περισσότερα, για το πώς το Χόλλυγουντ ξέρει να φοβίζει τα «κακά» παιδιά, σα μπαμπούλας…

Διαβάστε την παρουσίαση και αυτής της κλασσικής ταινίας, στο Cine Oasis

 

ΚΛΑΣΣΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ – «Η ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ ΚΗΝΥΓΟΥ»(“NIGHT OF THE HUNTER”) 1955

Και πάμε στα αρχέτυπα, πρωτόλεια φιλμ τρόμου, με ένταση και τσίτωμα γερό στα νεύρα! Μουσικές που σου κρατάνε τα βλέφαρα ορθάνοιχτα, σαν να έπαθες ένα μίνι – εγκεφαλικό, σκιές …περίεργες, φως κεριών και σκοτάδια, ένα θανάσιμο μυστικό, μια γυναίκα …ανυπεράσπιστη και ένας Ρόμπερτ Μίτσαμ που γυρνάει το κεφάλι λοξά, με κείνο το νωχελικό στυλάκι, λες και βαριέται που γυρνάει τις σκηνές! Αποθέωση του νουάρ – τρόμου! Ένα ασπρόμαυρο αριστούργημα του Charles Laughton, που θα βλέπουν και οι μετά από μας, ακόμη και σε αιώνες με τριψήφιο αριθμό(άμα μας αντέξει ο πλανήτης και δεν μας στείλει αδιάβαστους!)! Ελάτε να δούμε τι, πως, που, πότε, ποιοι και τα λοιπά κατατοπιστικά.

Διαβάστε την παρουσίαση αυτής της καταπληκτικής ταινίας, με τις σπουδαίες ερμηνείες και την υπέροχη φωτογραφία(και ατμόσφαιρα), ενός από τα κορυφαία φιλμ νουάρ, στην υπό – κατηγορία «ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ & ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ 2». Η υπό – κατηγορία έχει αρχίσει να γεμίζει αναρτήσεις και στο δεύτερο της μέρος, οπότε σύντομα απ` ότι βλέπω, θα περάσουμε και σε τρίτο μέρος!

http://wp.me/PKxow-5I3

Την επόμενη Τετάρτη, θα περάσουμε σε χρώμα για να θυμηθούμε το «Niagara«, με την εκθαμβωτική Marilyn Monroe! Μην το χάσετε!