ΠΑΓΚΑΛΟΣ / ΓΚΡΕΚΑ

ΜΑΧΗ – ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΚΡΕΚΑ(1969) 29/1/2011

Συντάκτης corto

Έκδοση που στήριξε την Δράση και βοήθησε τα μέγιστα στην καθιέρωση των πολεμικών κόμικς στη χώρα μας. Δεν νοείται συλλογή κόμικς δίχως ένα τομάκι Μάχη στα ράφια της! Η γενιά των σημερινών 40 και …κάτι ξεφύλλισε – κρυφοκοίταξε – δανείστηκε – διάβασε – αγόρασε – επιθύμησε έστω και μια Μάχη! Ήταν ίσως το πιο επιτυχημένο πολεμικό κόμικς στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι επρόκειτο για μια μηνιαία έκδοση ουσιαστικά. Υπεύθυνος κατά τον νόμο και πίσω από όλα αυτά, ο κ. Θεοφάνης Πάγκαλος, ιθύνων νους της πολεμικής κόμικς βιομηχανίας μας, ή αλλιώς των εκδόσεων ΤΕΟ – Γκρέκα. Σ` αυτόν πρέπει να πιστώσουμε τα αντίστοιχα credits, που δικαιωματικά ανήκουν στον κ. Πότη Στρατίκη όσων αφορά στα γουέστερν αναγνώσματα. Έκαστος στο είδος του λοιπόν! Ήταν άλλωστε η εποχή της κόμικς – εξειδίκευσης, με τους Έλληνες εκδότες να διαχωρίζουν την θέση τους απέναντι στους συναδέλφους τους και να χαράζουν την δική τους πορεία. Άλλος στα καουμπόικα, άλλος στα πολεμικά, άλλος στα καρτούν, άλλος εδώ – άλλος εκεί! Χώρος για όλους υπήρχε μπόλικος και αναγνώστες χιλιάδες, έτοιμοι να εκτιμήσουν τις προτάσεις! Τα έχουμε ξαναγράψει πολλές φορές στο παρελθόν, θα τα πούμε για μια ακόμη. Τα περίπτερα και οι πάγκοι που μεταξύ άλλων πουλούσαν εικονογραφημένα, ήταν ασφυχτικά γεμάτοι τέτοια περιοδικά, σε τόσο μεγάλο βαθμό, που χρειαζόσουν αρκετή ώρα για να ενημερωθείς για τις νέες κυκλοφορίες της εβδομάδας. Ήταν οι εποχές του κόμικς – περιπτέρου, όπως το αποκαλούμε, ή μάλλον αποκαλούσαμε, αφού πλέον εκεί βρίσκουμε τις κυκλοφορίες του κ. Τερζόπουλου και τα καλοκαίρια κανένα τόμο επανακυκλοφορίας…

Πάμε πίσω στην Μάχη, για να δούμε μαζί τα όσα έκανε και φιλοξένησε στις σελίδες της. Κατ` αρχάς, να αναφερθεί η ημερομηνία έκδοσης του πρώτου τεύχους, που μας πηγαίνει στον Σεπτέμβριο του 1969(20 του μήνα συγκεκριμένα). 8 δραχμές(αλμυρούτσικο για το βαλάντιο μας, αν ενθυμείστε…), 132 σελίδες, σκληρόδετο τομάκι, που αν κοιτούσες το πάχος των σελίδων, έβλεπες ένα κόκκινο χρώμα. Ήταν ένα τρυκάκι της έκδοσης, που επιτυγχάνονταν με μια βαφή στην άκρη της κάθε σελίδας, από το τυπογραφείο. Απλό, αλλά αποτελεσματικό, όπως όλα τα μικρά τέτοια κολπάκια που σκαρφίζονταν τότε οι εκδότες. Θα μου πείτε, τι κολλάμε σε αυτή τη λεπτομέρεια; Κολλάμε και παρακολλάμε! Γιατί κύριοι αυτές οι μικρές λεπτομέρειες, έμεναν ανεξίτηλες στα μάτια μας(πιτσιρικάδες όντας) και έκαναν φυσικά την διαφορά, όπως είθισται στις περισσότερες περιπτώσεις στην ζωή μας.

Πέραν της κόκκινης λεπτής γραμμής(καθόλου διαχωριστικής), υπήρχαν πολλά κίνητρα στην Μάχη. Πρώτα απ` όλα λάνσαρε τον δικό της ήρωα, τον λοχία Τζό Άιρονσαιντ! Όνομα για ατελείωτες σειρές συζητήσεων, μεταξύ των συμμαθητών και φίλων. «Βρε τον είδες πως έριξε τον όλμο;» , «αυτό λες εσύ; Γιατί τους άλλους στο χαράκωμα, είδες πως τους έβγαλε έξω;» Υπαρξιακά ερωτήματα αναγνωστών… Το μυστικό σε αυτή την συνταγή, ήταν η ομοιότητα του Αμερικανού εκείνου χάρτινου λοχία, με τον συνάδελφο του στην τηλεοπτική «Μάχη» της ΥΕΝΕΔ, που συνέπεσε για αρκετά χρόνια με την έκδοση της κόμικς εκδοχής του σήριαλ. Δηλαδή εδώ τι είχαμε; Μια έξυπνη κίνηση, ματ θα την αποκαλούσαμε, του κ. Πάγκαλου, που εκμεταλλευόμενος την δημοτικότητα του Vic Morrow(στον ρόλο της καριέρας του), έριξε στην αγορά ένα περιοδικό με τον ίδιο τίτλο(Battle – Μάχη αποκαλούνταν και η τηλεοπτική σειρά), οπότε οι συνειρμοί και οι συγκρίσεις ήταν αναπόφευκτες, κι αυτό ήταν εξ` αρχής το ζητούμενο. Λοχίας ο ένας – λοχίας ο άλλος, Μάχη η μια – Μάχη η άλλη! Έξυπνο και …τι είχαμε πει πριν; Απλό!

Με αυτά τα εφόδια, η σταδιοδρομία του εικονογραφημένου αυτού ήταν δεδομένα σίγουρη και εξαιρετική. Διαδόθηκε γρήγορα και έπιασε σε χρόνο μηδέν. Βέβαια λόγω του κόστους του, το εγχείρημα του κ. Πάγκαλου δεν έκανε τις πωλήσεις που θα προσδοκούσε ο εκδότης. Μην ξεχνάτε ότι αναφερόμαστε σε μια δεκαετία μεγάλων οικονομικών προβλημάτων(και όχι μόνον – οι δεκαετίες έρχονται και παρέρχονται – αλλά τα προβλήματα ίδια μένουν…), οπότε και αυτά τα εικονογραφημένα που ξέφευγαν από τις 2, 3 δραχμές, έστω κι ας ξεχώριζαν απ` τα άλλα, ήταν κάτι σαν απαγορευμένοι καρποί, για τον μέσο αναγνώστη. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα εξαιρετικών κόμικς, που λόγω κόστους αγοράς απέτυχαν. Η Μάχη είχε το καλό της μηνιαίας κυκλοφορίας και της δυναμικής της στήριξης από τα υπόλοιπα κόμικς των εκδόσεων Γκρέκα(Δράσις, Περιπέτεια, κλπ).

Κάπως έτσι κύλησαν τα χρόνια, φθάνοντας μέχρι την δεκαετία του`80. Πριν διακοπεί οριστικά, η Μάχη πρόλαβε κι άφησε πίσω της 230 τεύχη, νούμερο καθόλου ευκαταφρόνητο. Να πούμε ότι όλα της τα εξώφυλλα ήταν τα αυθεντικά Αγγλικά της Fleetway, που όπως αναφέραμε και στις περιπτώσεις των Δράσις, Κράνος, Τάνκς, εκείνη την εποχή «έπαιζε» με τους Έλληνες εκδότες, εκχωρώντας τα δικαιώματα εκμετάλλευσης των περιοδικών της ταυτόχρονα! Το κόλπο ήταν κι εδώ απλό. Τι βρήκαν οι Άγγλοι και μας άφησαν όλους ικανοποιημένους(σαν την γνωστή παροιμία «και η πίτα αφάγωτη – και ο σκύλος χορτάτος»); Έδωσαν τα δικαιώματα 2 περιοδικών τους στον κ. Πάγκαλο και άλλων δύο στον κ. Δραγούνη! Ορίστε, το μάθατε κι αυτό! Τέλος, να πούμε και για τις αναδημοσιεύσεις κάποιων ιστοριών της Μάχης, στην Αστραπή κυρίως. Ήταν εκείνο το τομάκι που σας παρουσιάσαμε πριν λίγες μέρες. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, δημοσιεύτηκαν και τμήματα των εξωφύλλων της Μάχης στην Αστραπή, αλλά ήταν δύσκολο να το εντοπίσουν οι αναγνώστες, αφού η έξυπνη μακέτα της Αστραπής είχε την εικόνα να φαίνεται ελάχιστα, μέσα σε ένα κίτρινο πλαίσιο! Έστω κι έτσι, βρήκαμε μια «ύποπτη» ομοιότητα. Ένα ακόμη παραλειπόμενο, ήταν και η σχετική καθυστέρηση ενός μήνα στην επαρχία, του νέου τεύχους.

Γιώργος Κοσκινάς

Όλα τα εξώφυλλα και οι εσωτερικές σελίδες, είναι από το προσωπικό αρχείο του συντάκτη.

——————————————————————————————————————————————————————-

ΔΡΑΣΙΣ – ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ(1969) 24/1/2011

Συντάκτης corto

Τι να πει κανείς, για έναν τίτλο με 1.500 τεύχη;! Ευτυχώς που ο αριθμός τους φαντάζει στα μάτια των περισσοτέρων συλλεκτών, τεράστιος, οπότε και μπορούμε να τα βρίσκουμε οι υπόλοιποι σχετικά εύκολα, στην προσπάθεια να κλείσουμε αυτή την σειρά! Το περιοδικό – θρύλος, των εκδόσεων Γκρέκα, που μας έμαθε τι σημαίνει πολεμικό κόμικς, έκανε για πρώτη φορά την εμφάνιση του στις 11 Μαρτίου του 1969. Με ιστορίες που έρχονταν από τις Βρετανικές εκδοτικές εταιρείες της δεκαετίας του`50 και του `60, εισήγαγε και στην χώρα μας ένα είδος εικονογραφημένων που ως τότε είχαμε δει μόνον στα οπισθόφυλλα του Μικρού Σερίφη, με τον λοχία Γκάρυ και τους κομάντος του!

Υπεύθυνος για όλα αυτά, ο κ. Θεοφάνης Πάγκαλος και η εκδοτική εταιρεία του ΤΕΟ, που λίγα χρόνια έπειτα ενσωματώθηκε στις εκδόσεις Γκρέκα. Ο πλήρες τίτλος του περιοδικού, ήταν ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ ΔΡΑΣΙΣ και ο υπότιτλος ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ – ΑΘΛΟΙ – ΗΡΩΙΣΜΟΙ. Με αυτές τις λέξεις στο εξώφυλλο, κατόρθωσε σε χρόνο ρεκόρ να καθιερωθεί στις κόμικς – συνειδήσεις πολλών πιτσιρικάδων και όχι μόνον, της εποχής και να αποτελέσει ένα σημείο αναφοράς στο συγκεκριμένο είδος εικονογραφημένων. Ήταν τέτοια η επιτυχία του, που η ίδια η εκδοτική του εταιρεία κυκλοφόρησε έπειτα τους τόμους Περιπέτεια, Φλόγα, Αστραπή και Μάχη, με την τελευταία να παίρνει μυθικές διαστάσεις και μεγάλο μερίδιο στις πωλήσεις κόμικς των χρόνων εκείνων! Επιπλέον, ο εκδότης κ. Δραγούνης βλέποντας όλη αυτή την επιτυχία, μπήκε δυναμικά κι αυτός με τα Τάνκς, Κράνος, πόλεμος και Έφοδος, τα οποία και ίσως δεν θα διαβάζαμε ποτέ στην Ελλάδα, αν δεν είχε προηγηθεί το «πείραμα» της Δράσις! Εβδομαδιαίο, 68 ασπρόμαυρων σελίδων, με κόστος αρχικό 3 δραχμές, το περιοδικό αυτό ήταν η μεγαλύτερη εκδοτική επιτυχία του κ. Πάγκαλου και των εκδόσεων Γκρέκα. Στα οπισθόφυλλα του(ήδη έχουμε κάνει σχετικό αφιέρωμα), παρέλασαν πλοία και αεροπλάνα, πολεμικά και μη, σε μια από τις πιο cult σειρές που είδαμε ποτέ.

Υπήρχαν πολλοί αναγνώστες, που περίμεναν με αγωνία το επόμενο τεύχος, προκειμένου να δουν τι απεικονίζονταν στο οπισθόφυλλο και βέβαια να το …αποσπάσουν δημιουργώντας την δική τους συλλογή, κατ` αυτό τον τρόπο! Ποτέ δεν τους προέτρεψε η έκδοση για κάτι τέτοιο, αλλά …εκείνοι το έπραξαν! Στο δεύτερο τεύχος του περιοδικού, που απέκτησα μετά από μεγάλες προσπάθειες και έρευνα χρόνων, μόλις πρόσφατα και μάλιστα σε άψογη κατάσταση(!), διακρίνουμε μεταξύ άλλων και την πειρατική σειρά περιπετειών με τίτλο, ΝΤΡΑΙΗΓΚ, που θυμίζει έντονα στο σενάριο το εικονογραφημένο ΝΤΡΕΚ(δείτε παλαιότερη παρουσίαση), που κυκλοφόρησε το 1970! Το τεύχος υπ` αριθμόν 2 του περιοδικού, έχει πάρει θέση στις άμεσες προτεραιότητες για σκανάρισμα! Ακόμη, ένα τρυκ των εκδοτών, για να αυξήσουν το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού, υπάρχει στην προτελευταία σελίδα. Τι ήταν αυτό; Ένα κουπόνι δώρου, με έναν πενταψήφιο αριθμό, έπαθλο στην επερχόμενη κλήρωση του μήνα, ένα εισιτήριο για τον κινηματογράφο ΣΙΝΕΑΚ και ένα δελτίο ΠΡΟ – ΠΟ, αξίας 5 δραχμών!!! Μια άλλη Ελλάδα κύριοι…

Προσωπικά με συνάρπαζαν οι ιστορίες που διαδραματίζονταν στα εξωτικά τοπία των νησιών του Ειρηνικού, μεταξύ Αμερικανών και Ιαπώνων, ενώ τα ερεθίσματα που πήρα από τα σκίτσα εκείνα, στόλισαν πολλά τετράδια μου και μου στοίχισαν αρκετή γκρίνια από γονείς και δασκάλους! Τελειώνοντας αυτή την παρουσίαση, να τονιστεί εδώ την δυσκολία εύρεσης των τευχών εκείνων που περιείχαν πολεμικές ιστορίες που διαδραματίστηκαν στην χώρα μας! Οι φωτογραφίες που ακολουθούν, τεκμηριώνουν τα όσα διαβάσατε.

—————————————————————————————————————————————————————————————————————

ΦΛΟΓΑ – ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΚΡΕΚΑ(1970) 24/1/2011

Συντάκτης corto

Το 1970(άγνωστα τα υπόλοιπα στοιχεία…), οι εκδόσεις Γκρέκα ρίχνουν στην αγορά το περιοδικό Φλόγα. Πρόκειται για ένα τόμο 270σελίδων, ο οποίος κυκλοφορούσε σε μηνιαία βάση, με κόστος 6 δραχμές και ασπρόμαυρα σκίτσα. Τσουχτερό το αντίτιμο για την εποχή! Πάντως, με αυτά τα χρήματα, μπορούσε κάποιος να διαβάσει μια πολεμική, ή γκαγκστερική ιστορία, που σε ορισμένες περιπτώσεις, τελείωνε μετά από 2 ή και 3 συνέχειες! Όπως στην περίπτωση του 26ουτόμου, όπου στην τελευταία σελίδα διαβάζουμε το …τέλος του τρίτου μέρους! Τα σενάρια ήταν πολύ καλά και το σκίτσο στις αστυνομικές ιστορίες, θυμίζει έντονα φουμέτι!

Θα το διαπιστώσετε πιο κάτω. Επίσης ένα στοιχείο σημαντικό, είναι και η πρωτοτυπία των εκδοτών στο οπισθόφυλλο. Εκεί συναντούσαμε τις στρατιωτικές στολές, όλων των σωμάτων και τα διακριτικά, των κρατών μελλών του ΝΑΤΟ! Υπήρχε και μια ακόμη έκπληξη των εκδόσεων Γκρέκα αλλά αυτή την αγόραζες από τα περίπτερα! Θα καταλάβετε πιο κάτω. Το συγκεκριμένο περιοδικό, θεωρείται από τα πλέον σπάνια εκείνης της περιόδου! Ίσως και πιο σπάνια από την περίπτωση της Αστραπής, των ίδιων εκδόσεων! Πέραν του 26^ου τόμου, έχω και τον 4ο, αλλά χωρίς εξώφυλλο δυστυχώς Σε κανένα από τους δυο τόμους αυτούς, δεν υπάρχουν στοιχεία της έκδοσης για να προσεγγίσουμε έστω, το έτος, ή ακόμη και το μήνα! Οπότε πάμε χρονικά, σύμφωνα με τις διαφημίσεις των υπόλοιπων εκδόσεων της εταιρείας! Τώρα, πόσες Φλόγες κυκλοφόρησαν, μάλλον θα πρέπει να το ψάξουμε σε βάθος! Κάθε βοήθεια ευπρόσδεκτη.

Γιώργος Κοσκινάς

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

fascko

Εκτός από τις αστυνομικές ιστορίες με γενικό τίτλο «Οι Αδιάφθοροι», κατά βάση η «Φλόγα» ήταν επανέκδοση σε μορφή τόμων(ανά 4 τεύχη), των τευχών του περιοδικού «Περιπέτεια», των εκδόσεων «Γκρέκα». Αυτό αφορά κυρίως τους πρώτους τόμους «Φλόγα», στους οποίους συμπεριλήφθηκαν τα 20 πρώτα τεύχη του περιοδικού «Περιπέτεια», πάντα δίχρωμα(όχι απαραίτητα ασπρόμαυρα, αλλά και με ένα δεύτερο χρώμα εκτός του μαύρου, πχ πράσινο). Αξίζει η ξεχωριστή παρουσίαση αυτού του καλού περιοδικού και ελάχιστα γνωστού.

————————————————————————————————————————————————————————————————————–

ΑΣΤΡΑΠΗ – ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΚΡΕΚΑ(1970) 22/1/2011

Συντάκτης corto

Λίγα λόγια δυστυχώς, για αυτή την παρουσίαση, που εγκαινιάζει μια σειρά πορτρέτων στα πολεμικά κόμικς που κυκλοφόρησαν στην χώρα μας.Ο λόγος έχει να κάνει με όσα θα διαβάσετε στο παρακάτω κείμενο και ειδικότερα με τον συνολικό αριθμό των τευχών που εκδόθηκαν.

Ένα σπανιότατο εικονογραφημένο των εκδόσεων Γκρέκα και της δεκαετίας του`70. Από τον εκδοτικό οίκο που μας συνέστησε την Δράση και καθιέρωσε στις συνειδήσεις μας την Μάχη, έρχεται μια μηνιαία έκδοση, πάντα με πολεμικές ιστορίες σαν περιεχόμενο, η οποία συμπλήρωσε μόλις 3 τεύχη! Ήταν σε τόμο των 200 ασπρόμαυρων σελίδων, με δύο ιστορίες περιεχόμενο και εμφανέστατα τα σημάδια της επιρροής του από τα υπόλοιπα έντυπα της εταιρείας.

Δεν υπάρχουν πολλά να πούμε, παραπάνω απ` όσα ήδη αναφέρθηκαν, πέραν ίσως του γεγονότος ότι μάλλον έχουμε να κάνουμε με την Βρεττανική εταιρεία IPC – Fleetway, σαν προέλευση των ιστοριών, οι οποίες(αν και δύσκολο είναι αλήθεια), τοποθετούνται χρονικά – κατά προσέγγιση – στα τέλη της δεκαετίας του 1950, από άγνωστους σε μένα δημιουργούς. Μην ξεχνάτε άλλωστε, ότι στα στούντιο της εταιρείας εργάστηκαν για βιοποριστικούς λόγους, ονόματα δημιουργών όπως αυτά των Gian Luigi Bonelli και Hugo Pratt, μεταξύ άλλων…

Γιώργος Κοσκινάς

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

fascko

Κατά τα πρότυπα της «Φλόγας», πρόκειται για επανέκδοση(προφανώς από επιστροφές), των τευχών της «Δράσις», αλλά χωρίς τα εξώφυλλα του περιοδικού(όπως είχε γίνει στην περίπτωση της «Φλόγας» με τα τεύχη της «Περιπέτειας»), κάτι που περιπλέκει τα πράγματα.