ΚΑΜΠΑΝΑΣ

ΦΑΝΤΟΜ – ΚΑΜΠΑΝΑΣ(1975)

Συντάκτης corto

Ένα πολύ επιτυχημένο κόμικς με μεγάλη ιστορία,που γνώρισε εκδόσεις σε πολλές χώρες, ο Φάντομ(Phantom), ή «Φάντασμα που περπατά», ήρθε και στην χώρα μας, για να καταλήξει έπειτα από μια σειρά εικονογραφημένων και εκδοτικών περιπετειών, στον κ. Καμπανά.

Ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά, ξεκινώντας από την Αμερικάνικη έκδοση. Ο Φάντομ ήταν μια δημιουργία(σενάριο & σκίτσο), του Lee Falk. Ο Falk σχεδίασε για δύο εβδομάδες τα στρίπ του ήρωα αυτού, με την φορεσιά που παραπέμπει σε υπερήρωα, το 1936 σε ημερήσιες εφημερίδες.

Αμέσως μετά, ανέλαβε το σκίτσο ο Ray Moore, μέχρι πρότεινως βοηθός του Phil Davis, δημιουργού του Μάγου Μάντρεηκ(Mandrake the Magician). Στην διάρκεια του Β` παγκοσμίου πολέμου, τόσο ο Falk όσο και ο Moore, υπηρέτησαν στον Αμερικάνικο στρατό, αφήνοντας την σχεδίαση του Φάντομ στον Wilson McCoy.

Μετά τον θάνατο του McCoy το 1961, δύο νέοι και ταλαντούχοι σχεδιαστές, οι Carmine Infantino και Bill Lignante ανέλαβαν να συνεχίσουν την δουλειά του. Όλα αυτά διατήρησαν την φήμη και την δημοτικότητα του ήρωα σε υψηλά επίπεδα, μέχρι να αναλάβει το σκίτσο ο Sy Barry και να απογειώσει κυριολεκτικά τον χαρακτήρα του Falk!

Προσωπικά τον θεωρώ σαν τον κορυφαίο σχεδιαστή του Φάντομ. Η εκδοτική εταιρεία που είχε τα δικαιώματα στην Αμερική, ήταν η King Features. Να πούμε ότι ο Φάντομ συνεχίζει να εκδίδεται με νέες περιπέτειες, μέχρι και σήμερα στην Αμερική(στην ουσία δεν διέκοψε ποτέ την έκδοση του από το 1936!), με καινούργιο σχεδιαστή πια, τον Eduardo Barreto, που ανέλαβε φέτος τον Ιούλιο. Όπως είπα και πιο πάνω, το περιοδικό γνώρισε μεταφράσεις σε πολλές χώρες, σε όλο τον κόσμο. Μεγάλη επιτυχία είχε η έκδοση του στην Ινδία, στις Σκανδιναβικές χώρες(όπου έχει έδρα το μεγαλύτερο fan club του), στην Γερμανία, στην Αυστραλία και σε πολλές ακόμη.

Εκδοτικά πέρασε στην δεκαετία του `50 στο ρεπερτόριο της Harvey Comics, από εκεί στην Gold Key Comics το`62, συνέχισε στην King Comics το`66 και κατέληξε το 1969 στην Charlton Comics. Οι περιπέτειες του οι εκδοτικές όμως, δεν είχαν τελειώσει, αφού το διάστημα 1988 – 1990 γνώρισε και την σφραγίδα της DC Comics, έναν χρόνο πριν και αυτήν της Marvel Comics(για 4 μόλις τεύχη), ενώ από το 2002 και έπειτα, τα πράγματα δείχνουν να σταθεροποιούνται, με την Moonstone Books να έχει αναλάβει την έκδοση του. Τα πιο περιζήτητα τεύχη για τους συλλέκτες του Φάντομ, είναι εκείνα που κυκλοφόρησαν από την εταιρεία Indrajal Comics στην δεκαετία του, στην Ινδία και μάλιστα μεταφρασμένα στα Αγγλικά! Να μνημονεύσουμε και την εταιρεία Hermes Press, που κάνει τις επανεκδόσεις παλαιότερων ιστοριών και τευχών, σε όμορφες βιβλιοδεσίες, από το 2009. Πολύ καλή δουλειά πάνω σ` αυτό, είχε κάνει στο διάστημα 1972 – 1975 και η εταιρεία Avon Publications.

Ο ήρωας του Falk γνώρισε και τηλεοπτική μεταφορά, όπως και κινηματογραφικές. Η πρώτη από τις περιπέτειες του μασκοφόρου τιμωρού του εγκλήματος, που πέρασε στην μεγάλη οθόνη(και προάγγελος της τηλεοπτικής μεταφοράς), ήταν ένα φιλμ του 1943, με τίτλο The Phantom . Ακολούθησε με πολλές διαδικαστικές διαμάχες για τον τίτλο της, η ταινία τον The Adventures of Captain Africa το 19955, για να φθάσουμε στο 1961 και στον Roger Creed που υποδύθηκε τον Φάντομ. Το 1986 είχαμε και ταινία κινουμένων σχεδίων, με τίτλο Defenders of the Earth, με τον ηθοποιό Peter Mark Richman να δανείζει την φωνή του στον Φάντομ. Ο Billy Zane έγινε ο Φάντομ του 1996, στην πιο επιτυχημένη εμπορικά κινηματογραφική εμφάνιση του χαρακτήρα που δημιούργησε ο Falk, ενώ το 2008 είχαμε μια ανακοίνωση αλλά έκτοτε κανένα νέο! Η εταιρεία Sherlock Symington Productions ανέλαβε την παραγωγή της νέας ταινίας, με τίτλο The Phantom : legacy και τον ηθοποιό Sam Worthington στον πρωταγωνιστικό ρόλο, με έμφαση στην μυθολογία που συνοδεύει τον ήρωα, αλλά και με πολλούς από τους δευτερεύοντες χαρακτήρες των περιπετειών του να εμφανίζονται. Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στην Αυστραλία, αλλά ακόμη δεν υπάρχει νεότερο σχετικά με την εξέλιξη τους. Στα παραλειπόμενα, να αναφέρω και μια παρωδία – εμφάνιση του Φάντομ, σε ένα φιλμ κινουμένων σχεδίων δίπλα στο Ποπάυ(!), με τίτλο Popeye Meets the Man Who Hated Laughter, το 1972, μια εμφάνιση στο περίφημο Yellow Submarine των Beatles, αλλά και την Τουρκική ταινία που βγήκε στις αίθουσες χωρίς καμία συγκατάθεση των δικαιούχων, με τίτλο Kızıl Maske(Κόκκινη Μάσκα), το 1968! Παρά τις αυστηρές προειδοποιήσεις εξ Αμερικής, ο σκηνοθέτης Ismet Erten προχώρησε και σε δεύτερη ταινία το 1971, με τίτλο Kızıl Maske’nin Intikamı( Η εκδίκηση της Κόκκινης Μάσκας)! Αν θέλετε να μάθετε ακόμη περισσότερα για τον Φάντομ, μπορείτε να επισκευτείτε τα παρακάτω link.

http://www.sneakpeek.ca/2010/02/phantom-reappears.html

http://en.wikipedia.org/wiki/The_Phantom

http://www.internationalhero.co.uk/g/ghwhowlk.htm

http://www.edrhoades.com/phantom/

http://www.fanpop.com/spots/the-phantom-comics

http://www.comicvine.com/the-phantom/29-7957/

http://indrajal-online.blogspot.com/2011_01_09_archive.html

Ας δούμε τις εκδοτικές περιπέτειες του Φάντομ, στην χώρα μας. Ξεκίνησε το `68(αν δεν κάνω λάθος), σε ημερήσια Αθηναική εφημερίδα σαν στριπ σε συνέχειες(πιθανολογώ χωρίς να είμαι σίγουρος, ότι ήταν η «Ακρόπολις». Την διάβαζε ο παππούς μου). Το 1970, πέρασε από το Βέλος του κ. Τερζόπουλου και λίγο μετά(το`71), από το οικογενειακό περιοδικό Ταχυδρόμος, σε μονοσέλιδες συνέχειες, κάθ εεβδομάδα. Πάμε τώρα στην έκδοση του κ. Καμπανά. Ο Φάντομ σε μικρό σχήμα, ξεκίνησε να εκδίδεται σε εβδομαδιαία βάση, στις 25 Ιουνίου του 1975, με αρχικό κόστος 5 δραχμές, 68 σελίδες και σε ασπρόμαυρο σκίτσο(ή μάλλον κοκκινόμαυρο, που ήταν ακόμη στην μόδα!). Οι ιστορίες που δημοσίευε ήταν αυτοτελείς. Με αυτή την μορφή, κυκλοφόρησε συνολικά 80 εβδομαδιαία τεύχη, που από το 27^ο τεύχος κι έπειτα, ήταν με δύο σελίδες έγχρωμες και δύο ασπρόμαυρες. Ακόμη, κυκλοφόρησε και 16 τόμους, πάντα σε μικρό σχήμα, με περιεχόμενο τρία τεύχη ο καθένας, αλλά χωρίς εξώφυλλα, ενώ πολλές φορές δεν συναντούσες το ίδιο τεύχος στον ίδιο τόμο!

Σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις, έμπαιναν και εκτός Φάντομ ιστορίες και τεύχη, όπως για παράδειγμα Μπάρμπαρα(ένα κοριτσίστικο περιοδικό του εκδότη)! Ήταν γενικά μια περίπτωση «λαχείο», αυτοί οι τόμοι, που πάντα αιφνιδίαζαν τον αναγνώστη – αγοραστή! Στα οπισθόφυλλα τώρα, είχαμε συνήθως καταχωρήσεις των επόμενων τευχών του Τιραμόλα και του Σεαραφίνο, ενώ αυτό που καταχωρείται σαν θεματική σειρά, ήταν τα αντίγραφα χαρτονομισμάτων, που οι αναγνώστες έκοβαν ακολουθώντας το περίγραμμα γύρω απ` αυτά και κολλούσαν στο «Άλμπουμ των Εκατομμυριούχων», έναν διαγωνισμό που είχε κάνει ο εκδότης. Τα οπισθόφυλλα εκείνα, δημοσιεύονταν και στο Τιραμόλα. Πολλά από αυτά τα τεύχη δυστυχώς, δεν έχουν οπισθόφυλλο, όπως καταλαβαίνετε… Αν θέλετε, μπορείτε να μάθετε περισσότερες λεπτομέρειες, σε παλαιότερο μας σχετικό άρθρο, που βρίσκεται στην υπό – κατηγορία «ΕΝΘΕΤΑ & ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ». Εκεί θα βρείτε και το ίδιο το «Άλμπουμ των Εκατομμυριούχων», έτσι όπως δημοσιεύτηκε στις κεντρικές σελίδες του Σούπερ Σεραφίνο. Ας δούμε όμως τι περιείχε εντός των 68 αυτών σελίδων ο Φάντομ, στην έκδοση του κ. Καμπανά. Οι ιστορίες του ήρωα που δημοσιεύτηκαν, ήταν σχεδιασμένες από τους Ray Moore (ξεχωρίζει για την κάπως απλοική μορφή σχεδίασης, όπου όλοι οι κακοί είναι κακομούτσουνοι!), Wilson McCoy (στα πρώτα 8 τεύχη αν δεν κάνω λάθος, με χαρακτηριστική έμφαση του σχεδιαστή στις σκιές και στην λεπτομέρεια του background), ενώ οι περισσότερες που διαβάσαμε ήταν σχεδιασμένες από το χέρι του Sy Barry. Τα σφάλματα του Έλληνα εκδότη ήταν ορατά και μέχρι ενός σημείου κουραστικά, στις εσωτερικές σελίδες των ιστοριών. Από την μια η διαρκής του αναφορά στο παρελθόν του ήρωα, με τα ίδια και τα ίδια καρέ να μπαίνουν σε διαφορετικά τεύχη(θα πρέπει αν το εμπαίδωσαν οι αναγνώστες, καλύτερα κι από τα μαθήματα τους στο σχολείο!), κι απ` την άλλη τα ίδια καρέ από το πάνελ της ιστορίας, που έμπαιναν καμιά φορά και δίπλα – δίπλα, ώστε να γεμίσουν οι σελίδες! Ένα άλλο κουραστικό της έκδοσης, ήταν και η μεγέθυνση των καρέ, που φαίνονταν και στο πιο ανεπιτήδευτο μάτι, την στιγμή μάλιστα που για να συμπληρωθούν κάποιες εικόνες, παρενέμβαινε Έλληνας σκιτσογράφος, συνεργάτης του κ. Καμπανά προφανώς, ο οποίος προσέθετε δέντρα, βράχους κλπ, αλλά ήταν τόσο παράτερο, που έβγαζε μάτια και ενοχλούσε!

Σαν συμπληρωματικές ιστορίες, για να συμπληρωθεί η ύλη του περιοδικού, επιλέχθηκαν δημιουργίες από το ρεπερτόριο της εταιρείας King Features, από την οποία έρχονταν τα πνευματικά δικαιώματα του Φάντομ στην χώρα μας. Ήταν οι Τίμ Τάιλερ(Περίπολος της Ζούγκλας), ο διαστημικός εξερευνητής Φλάς Γκόρντον, ο μυστικός πράκτορας Φίλ Κόριγκαν, ο Μπάζ Σώγιερ και οι περιπέτειες του στο πολεμικό ναυτικό, ο κωμικός Χένρυ(δίχως μαλλιά από μικρός!), ο επίσης κωμικός στρατιώτης Μπίτλ και οι ξεκαρδιστικές ιστορίες του Χάγκαρ του απαίσιου(εξαιρετική παρωδία Βίκινγκς). Κι εδώ είχαμε κάτι μάλλον αρνητικό. Σχεδόν σε όλες αυτές τις παρουσίες των πιο πάνω, τα καρέ είχαν υποστεί σμίκρυνση, με αποτέλεσμα να θέλεις μεγεθυντικό φακό για να τα διαβάσεις! Νομίζω ότι αν και η Ελληνική έκδοση του Φάντομ δεν απέτυχε όπως λέμε, θα μπορούσε να έχει πολύ μεγαλύτερη διάρκεια, αν ο εκδότης την είχε προσέξει περισσότερο. Για παράδειγμα, εκτός όλων όσων ανέφερα πριν, τα αυθεντικά εξώφυλλα που είδαμε, ήταν ελάχιστα, ενώ τα περισσότερα έρχονταν από επιχρωματισμό εσωτερικών καρέ, άλλων τευχών! Ένα γενικό μπάχαλο, με όλη τη σημασία της λέξης! Κρίμα, γιατί άξιζε πολύ καλύτερης αντιμετώπισης… Δεν σας αναλύω την περίπτωση του κάθε ήρωα, απ` τους πιο πάνω, γιατί υπάρχουν αναλυτκές παρουσιάσεις σχεδόν όλων, στην υπό – κατηγορία «ΕΡΕΥΝΑ & ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ», με δύο λόγια για τους δημιουργούς τους.

Όσοι δεν έχουν ακόμη παρουσιαστεί, θα προστεθούν μελλοντικά, σε ξεχωριστά άρθρα. Νιμίζω ότι έτσι είναι καλύτερα, αφού θα μπορείτε να διαβάσετε ταυτόχρονα και ορισμένα βιογραφικά στοιχεία των δημιουργών τους. Άφησα για το τέλος την σκιαγράφηση του ήρωα, για να σας μείνει σαν τελευταία γεύση!

Το «φάντασμα που περπατά», «αυτός που δεν μπορεί να πεθάνει», είναι ένας θνητός σαν όλους μας, που επιζώντας από μια επίθεση πειρατών στην θάλασσα, αφιερώνει την ζωή τους στην καταπολέμηση του εγκλήματος. Βαφτίζεται Φάντομ, φοράει μια κόκκινη ολόσωμη φόρμα και μια μάσκα για να μην φαίνεται το πρόσωπο του και με ορμητήριο την άγρια ζούγκλα της Βεγγάλης, ξεκινάει τον αγώνα του. Όλα αυτά έγιναν τον 14^ο αιώνα. Από τότε η κυριαρχία του Φάντομ δεν αμφισβητήθηκε ποτέ, ούτε το αίσθημα δικαιοσύνης του, καθώς το βασίλειο περνούσε …σόι! Από πατέρα σε γιό, γενιές Φάντομ συνέχισαν αυτή την παράδοση και συντήρησαν μέχρι θανάτου τον θρύλο. Η σπηλιά σε σχήμα κρανίου, είναι ο χώρος που ζει και αποθηκεύει τα κειμήλια των προγόνων του. Απίστευτα αντικείμενα, πολύτιμα, που αναζητεί σύσωμη η αρχαιολογική κοινότητα μέχρι σήμερα, όπως το σπαθί του βασιλιά Αρθούρου, το ποτήρι του Μέγα Αλέξανδρου, είναι μόνον μερικά από αυτά! Στην σπηλιά βρίσκεται και το κοιμητήριο των Φάντομ. Ένας ιερός τόπος, όπου σε σαρκοφάγους αναπαύονται οι πρόγονοι του ήρωα. Στο πλάι βρίσκονται πάντα οι πιστοί του πυγμαίοι με τα δηλητηριώδη βέλη, που κρατούν μακριά από τα περίεργα μάτια όλα αυτά, ο σοφός Γκουράν, ο αρχηγός τους, το άλογο του και ο λύκος ονόματι Δαίμονας. Εξέχουσα θέση στην κληρονομιά των Φάντομ, έχει και και το νησί της Εδέμ. Με τα πιράνχας να αποτελούν μεγάλο κίνδυνο για τους επίδοξους καταπατητές, τα ζώα συμβιώνουν χωρίς έχθρες. Λιοντάρια και αντιλόπες μαζί, τρέφονται με ψάρια που τους πετούν οι ψαράδες. Ακόμη, η «Χρυσή Ακτή» στο Κήλα Γουέι, με την αμμουδιά της που αποτελείται από χρυσόσκονη, είναι ένα από τα «ακίνητα» της οικογένειας Φάντομ και πολλές φορές συγκεντρώνει την απληστία των ανθρώπων και τα βλέμματα μας σε σενάρια που διαδραματίζονται σε αυτό.

Έχει βέβαια και το απαραίτητο ρομάντζο, που συντηρείται επί σειρά ετών στο πρόσωπο της αγαπημένης του μασκοφόρου εκδικητή του εγκλήματος και της πειρατείας. Είναι η Νταιάνα Πάλμερ, αυτή που κάνει συχνά την εμφάνιση της στις ιστορίες. Το σημάδι της νεκροκεφαλής στο δαχτυλίδι του Φάντομ, σημαδεύει πολύ συχνά τα πηγούνια του κακοποιών, ενώ υπάρχει και σαν απαγορευτικό σε τοποθεσίες που δεν θέλει να επισκεφθούν περίεργα μάτια. Αντίθετα, το «καλό σημάδι» έχει άλλο σχήμα και έννοια. Είναι δύο ξίφη που διασταυρώνονται και είναι αυτό που δηλώνει την προστασία του ήρωα. Στην μεγάλη ποικιλία των σεναρίων που καλείται να αντιμετωπίσει, έχουν ξεχωριστή θέση εκείνες με συμπρωταγωνιστές τους μικροσκοπικούς ανθρώπους, που αποκαλούνται «Χρυσοί Άνθρωποι» και τον πρίγκηπα Βλάντ. Περίεργη και η σχέση υπακοής στις διαταγές του Φάντομ, με τον αρχηγό της αστυνομίας της περιοχής, ο οποίος τον υπακούει τυφλά και δεν τον έχει δει ποτέ! Τα έγγραφα που του στέλνει ο ήρωας, τα βρίσκει μαζί με τις εντολές του στο χρηματοκιβώτιο του, την απόμενη μέρα, σε ένα δωμάτιο που δεν έχει παράθυρο και η πόρτα είναι μονίμως κλειδωμένη! Να μην σας πω κι άλλα όμως, για να μείνουν και κάποια να εξερευνήσετε!

Χαρακτηριστικά καρέ με διπλή εμφάνιση στο ίδιο τεύχος ή σελίδα, αλλά και προσθήκη συμπληρωματικών σχεδίων στις σελίδες.

Χαρακτηριστικά οπισθόφυλλα του Φάντομ

Για το Comics Trades

Γιώργος Κοσκινάς

Όλα τα καρέ, οι εσωτερικές σελίδες, τα οπισθόφυλλα και τα εξώφυλλα, είναι από το αρχείο του συντάκτη.

—————————————————————————————————————————————————————-

ΠΙΣΤΟΛΕΡΟΣ – ΚΑΜΠΑΝΑΣ(1972)

Συντάκτης corto

Αμιγώς γουέστερν έκδοση κόμικς, από τις καλύτερες που κυκλοφόρησαν ποτέ στην χώρα μας, με εικονογραφημένες ιστορίες που έρχονταν από Βρετανούς δημιουργούς, από την δεκαετία του 1960 και τις εκδόσεις της Cowboy Picture Library. Το εγχείρημα αυτό του κ. Ηλία Καμπανά, εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις 4 Ιουλίου του 1972, με 68 ασπρόμαυρες σελίδες, μικρό σχήμα και κόστος 4 δραχμές. Ήταν μια εβδομαδιαία κυκλοφορία του οίκου, που συνολικά μας κράτησε παρέα για 88 τεύχη.

Η αποκλειστικότητα του όμως, σαν ιδιαιτερότητα και πρωτοτυπία, είναι αυτή που έκανε δυσεύρετα πλέον τα πρώτα 22 τεύχη και του χάρισε μια θέση στο ρεκόρ των κόμικς εκδόσεων! Αναφέρομαι στα αυτοκόλλητα εξώφυλλα εκείνων των τευχών, τα οποία οι αναγνώστες της εποχής αξιοποίησαν, με αποτέλεσμα να διασώζονται ελάχιστα ακέραια τεύχη στις μέρες μας. Αν ανατρέξετε σε παλαιότερο άρθρο, μπορείτε να δείτε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτών των εξωφύλλων. Κάποια στιγμή, πρέπει να ήταν 1974, κυκλοφόρησαν και τόμοι των 3 τευχών του Πιστολέρος, με την ονομασία Κλασσικά Γουέστερν.

Δεν θα πρέπει να ξεπέρασαν τους 20. Η παρουσίαση έγινε για πρώτη φορά στο www.greekcomics.gr από τον γράφοντα τον Μάρτιο του 2008 και εκεί μπορείτε να δείτε πολλά περισσότερα εξώφυλλα.

Βρέθηκε και ο τόμος 10 και το τεύχος 57 Πιστολέρος.

—————————————————————————————————————————————————————–

ΓΟΥΕΣΤΕΡΝ – ΚΑΜΠΑΝΑΣ(1979)

Συντάκτης corto

Εκφραστής των περιοδικών της «σκληρής γενιάς», ο κ. Καμπανάς που ξεκίνησε στα early `70s με Τόνυ Μπόυ, Παπερίνο, Τιραμόλα και Σεραφίνο, έρχεται μετά το Πιστολέρος, να συνεισφέρει στην υπόθεση γουέστερν – κόμικς στην Ελλάδα, με ακόμη έναν τίτλο. Το ομώνυμο μηνιαίο του εγχείρημα, δυστυχώς δεν άντεξε στον χρόνο και εξαφανίστηκε έπειτα από μόλις 5 τεύχη! Ίσως να έφταιγε και το γεγονός(προσωπικά θεωρώ ότι έτσι «έκαψε» πολλούς τίτλους του της περιόδου εκείνης), η συνεχής και ταυτόχρονη κυκλοφορία περιοδικών της Μάρβελ(κυρίως), κάτι που έκανε το αναγνωστικό κοινό να μην ξέρει ποιο να αγοράσει! Το «Γουέστερν», είχε μεσαίο μέγεθος, 68 ασπρόμαυρες σελίδες, κόστος 15 δραχμές και φιλοξενούσε αυτοτελείς εικονογραφημένες ιστορίες, που λογικά(μέχρι να αποδειχτεί το αντίθετο!), έρχονταν από τα στούντιο της Αμερικάνικης Μάρβελ. Το πρώτο τεύχος κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 1979. Όλα τα εξώφυλλα θα τα βρείτε στο www.greekcomics.gr και πλήρες ιστορικό – ρεπερτόριο της Μάρβελ, στο www.marvel.com Τα δύο εξώφυλλα που μας λείπουν, ελπίζουμε κάποια στιγμή να βρεθούν(το ίδιο και τα τεύχη!)…